INTERGENERATIONAL SOCIAL MOBILITY: BASIC CONCEPTS, MEASUREMENT METHODS, AND COMPARATIVE SOCIAL MOBILITY STUDIES

Abstract

In this study, the basic concepts and terms used in intergenerational social mobility research were discussed and the measurement methods of mobility tables were explained. In the second part, structural and circulation mobility and inflow-outflow tables were defined and in the third part, how the calculations were made in the example of a social mobility study carried out in the UK was explained. In the third and fourth sections, the main results of the mobility studies conducted in the UK, the USA and Türkiye were briefly summarized and future prospects were discussed. In the fifth section, the main findings of two large-scale international comparative mobility studies were outlined and the predictions of various social mobility theories were discussed. Patterns of intergenerational social mobility in the UK, the US and Turkey were similar. In all three countries, the dominant character of intergenerational social mobility was upward short-distance mobility. However, it is argued that starting in the 1980s in the UK and the US, the pace of social mobility began to slow down and downward mobility increased due to reasons such as the shrinkage of middle-level jobs, increasing income inequality and the growth of low-wage jobs. In Turkey, it is argued that the widespread expansion of educational level and the decrease in the return on investment in education make social mobility difficult. Finally, the results of international comparative social mobility research have varied according to the conditions of the period. The findings do not support the regularities assumed by various social mobility theories. The long-term trend has been a trendless fluctuation in structural mobility in industrialized countries and a convergence in some periods, and relative stability in circulation mobility.

Bu makalede, kuşaklar arası sosyal hareketlilik araştırmalarında kullanılan temel kavramlar ve terimler ele alınmış ve hareketlilik tablolarının ölçüm yöntemleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, yapısal ve dolaşım hareketliliği ile giriş-çıkış tabloları tanımlanmış ve üçüncü bölümde, İngiltere'de yapılan bir sosyal hareketlilik araştırması örneğinde hesaplamaların nasıl yapıldığı açıklanmıştır. Üçüncü ve dördüncü bölümlerde, İngiltere, ABD ve Türkiye'de sosyal hareketlilik araştırmalarının temel sonuçları kısaca özetlenmiş ve geleceğe yönelik projeksiyonlar üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümde, iki büyük ölçekli uluslararası karşılaştırmalı hareketlilik araştırmasının temel bulguları ana hatlarıyla irdelenmiş ve çeşitli sosyal hareketlilik teorilerinin öngörüleri tartışılmıştır. İngiltere, ABD ve Türkiye’de kuşaklar arası sosyal hareketlilik kalıpları benzerlik arz etmektedir. Her üç ülkede de kuşaklar arası sosyal hareketliliğin baskın karakteri yukarı doğru kısa mesafeli hareketliliktir. Türkiye’de yapısal hareketlilik bir miktar daha yüksekken İngiltere ve ABD’de dolaşım hareketliliği daha yüksektir. Ancak İngiltere ve ABD’de 1980'lerden başlayarak orta düzey işlerin daralması, gelir eşitsizliğinin artması ve düşük ücretli işlerde büyüme gibi nedenlerle sosyal hareketliliğin hızının yavaşlamaya başladığını ve aşağı doğru hareketliliğin yaygınlaştığı tartışması gündemdedir. Türkiye’de gelir eşitsizliği ve eğitim düzeyinin yaygınlaşması ile eğitim yatırımı getirisinin düşmesinin sosyal hareketliliği zorlaştırdığı ileri sürülmektedir. Uluslararası karşılaştırmalı sosyal hareketlilik araştırma sonuçları, dönemin koşullarına göre değişiklik göstermiştir. Bulgular, çeşitli sosyal hareketlilik teorilerinin varsaydığı düzenlilikleri desteklememektedir. Uzun vadeli eğilim, sanayileşmiş ülkelerde yapısal hareketlilikte eğilimsiz dalgalanmalar ve bazı dönemlerde yakınsama, dolaşım hareketliliğinde göreceli istikrar olmuştur.