Sanat ve Mekân Tasarımında Biçim ve Anlam Bağlamında Tipografi

Abstract

Tipografi sözel ifadenin görsel kodlarını oluşturmuş ve zaman içinde evrilerek kendi alanında bugünkü haline ulaşmıştır. Ayrıca tipografi sadece grafik alanı ile sınırlı kalmayarak sanat ve tasarım alanlarında eserin bir ögesi olarak yerini aldığı görülmektedir. Özellikle çağdaş sanatta ifade aracı olarak tipografinin kullanımı, kavramsal sanatta sanatçının mesajı iletme biçimi olarak yer almaktadır. Diğer sanat ve tasarım alanlarında da tipografi ve yazının eserin bir parçası hatta bazen kendisini oluşturduğu görülmekte ve bunun sonucu olarak tipografinin sanat ve tasarım alanlarıyla olan ilişkisi ve birbirleri ile olan etkileşimi bu çalışma kapsamında incelenmektedir. Çalışmanın amacı, tipografinin sanat ve tasarım disiplinleri içindeki kullanıma bağlı olarak ortaya çıkan sonuçların irdelenmesidir ve çalışmanın kapsamı özellikle mekân tasarımında benzer kullanımları ile sınırlı tutulmuştur. Böylece mekânın çağdaş sanattaki yeni rolü ile tipografi ilişkisini karşılıklı incelemek hedeflenmiştir. Yöntem olarak, betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Konu ile ilgili literatür taraması yapılarak, veriler nitel analiz yöntemiyle örnekler üzerinden değerlendirilmiştir. Tipografinin sanat ve tasarımda bir öge olmasının yanı sıra, kavram olarak nasıl yer aldığı araştırılmış, bu disiplinler içerisindeki dönüşümü gözlemlenerek elde edilen bulgular karşılaştırılmıştır. Ortaya çıkan sonuçla tipografinin bu alanlardaki kullanımlarında anlamlı benzerlikler bulunduğu görülmüştür. Birbirlerinden bağımsız düşünülemeyen sanat ve tasarım alanları içinde tipografinin eserin kendisine dönüşen yapısının algı ve anlam ilişkisi içinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.