Kadınların Sağlık Algıları, Kanser Taramalarına Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma kadınların kanser taramalarına yönelik tutumlarını, sağlık algılarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı, kesitsel tipte yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de yaşayan, online ortamda gönderilen çalışma davetine onam vererek anketleri dolduran 248 kadın oluşturmuştur. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, Sağlık Algısı Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan kadınların %76.2’sinin kanser taramaları hakkında bilgisi olduğu ve %37.9’unun daha önce kanser taraması yaptırdığı belirlenmiştir. Kadınların kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği ortalama puanlarının 65.19 ± 8.45 olduğu, kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olan ve daha önce kanser taraması yaptıran kadınların kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Çalışmamıza katılan kadınların sağlık algısı ortalama puanlarının 53.33 ± 6.50 olduğu, eğitim düzeyi, kronik hastalık ve sağlık eğitimi alma durumuna göre sağlık algısı puan ortalamalarının anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Sağlık algısı ölçeği toplam puanları, kontrol merkezi alt boyutu ve sağlığın önemi alt boyutu ile kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.001).Sonuç: Bu çalışmada kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olma ve daha önce kanser taraması yaptırma durumunun kadınlarda kanser taramalarına yönelik tutumla ilişkili olduğu; sağlık eğitimi alma durumu, ailesinde kanser öyküsü olma, kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olma durumunun sağlık algısı ile ilişkili olduğu, ilköğretim düzeyindeki kadınların diğer eğitim düzeylerine göre sağlık algısı puanlarının daha düşük olduğu saptanmıştır. Kanserin önlenebilir hastalıklar arasında olması kanser taramalarının önemi ve gerekliliğini ortaya koymaktadır. Kanser taramalarına katılım durumunu etkileyen faktörlerin araştırılması ve kadınların sağlık algı düzeylerinin ortaya koyulması taramalara katılımı artırıcı girişimlerin planlanmasında yarar sağlayacaktır.

Objective: This study was conducted to determine women's attitudes towards cancer screening, their health perceptions and the factors affecting them.Methods: This study was conducted in a descriptive, cross-sectional type. The sample of the study consisted of 248 women living in Turkey, who filled out the questionnaires by giving their consent to the study invitation sent online. Research data were collected using the Introductory Information Form and the Perception of Health Scale and the Attitude Scale for Cancer Screening.Results: It was determined that 76.2% of the women had knowledge about cancer screenings and 37.9% had had cancer screening before. It was determined that the mean scores of the women's attitude scale towards cancer screening were 65.19 ± 8.45, and that the average score of the attitude scale for cancer screening was higher for women who had knowledge about cancer screening and who had cancer screening before (p<0.05). It was determined that the mean health perception score of the women participating in our study was 53.33 ± 6.50, and the mean health perception scores differed significantly according to education level, chronic illness and health education status. It was determined that there was a positive and significant relationship between the total scores of the health perception scale, the control center sub-dimension and the importance of health sub-dimension, and the total scores of the attitude scale towards cancer screening (p<0.001). Conclusion: In this study, it was found that having knowledge about cancer screenings and having cancer screening before related to attitude towards cancer screening in women; It has been determined that the status of receiving health education, having a family history of cancer, and having knowledge about cancer screening related to health perception levels, and the health perception scores of women at primary school level are lower than other education levels. The fact that cancer is among the preventable diseases reveals the importance and necessity of cancer screening. Investigation of factors affecting participation in cancer screening and determining the health perception levels of women will be useful in planning initiatives to increase participation in screenings.