Bauman gibi Düşünmek: Wellness ile Ölümün Yapısökümünün Haberler Üzerinden İncelenmesi

Abstract

21.yüzyılın önemli sosyologlarından biri olan Zygmunt Bauman, insan hareketlerinin temelinde “ölümden kaçma” ve “ölümsüzlüğe ulaşma” olduğunu söylemektedir. Ona göre, hayvanlardan farklı olarak insanlar ölümlülüklerinin bilincindedir, bu nedenle var oluşlarından itibaren bu olguya baş etmeye çalışırlar. Ancak her dönem kendine özgü baş etme yöntemlerini, Bauman’ın ifadesiyle “yaşam stratejilerini” yaratmıştır. Modern öncesi dönemde din, cenaze ve anma törenleri, tarih yazımı en önemli startejileri oluştururken, modern dönemde bunlara yenileri eklenmiştir. Bunun temel nedeni modern dönemde “aklın” her sorunu çözebileceğine yönelik inanç ve “ölümlülüğün” çözülemeyecek bir sorun olmasıdır. Bu nedenle ölüm yapısöküme uğrayarak “baş edilebilir” parçalara ayrılmıştır. Formda kalmak, egzersiz yapmak, yediklerimize dikkat etmek ölümle baş etmenin yollarına dönüşmüştür. Ölümün yapısöküme uğramasıyla birlikte baş edilmesi gereken alanlardan biri de “yaşlanma”dır. Yaşlanma karşıtı, yaşlanmayı önleyen ya da yaşlanmanın etkilerini azaltan ürünler, büyük bir tüketim alanını oluşturmaktadır. Bauman’ın perspektifinden değerlendirildiğinde, insanlar bu ürünleri tüketerek bir anlamda ölümle baş edebileceklerini düşünmektedirler. Bu çalışmada modernite kapsamında "ölümün habercisi yaşlılığa" karşı koymak için genç, sağlıklı, güzel kalma gerekliği ile medya metinleri aracılığıyla oluşturulmak istenen "wellness kültürü" Hürriyet Gazetesi haberleri üzerinden içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Buna göre anti-aging ürünlerinin sağlık ve estetik nitelikteki araçsallığı ölümsüzlük temalı çok katmanlı eylem anlamları inşa etmektedir.

Zygmunt Bauman, one of the most important sociologists of the 21st century, states that “escape from death” and “reaching immortality” are the basis of human behaviour. According to him, unlike animals humans are aware of their mortality, because of that reason they deal with this phenomenon since their existence. Each era creates its own methods to deal with death, by Bauman expression their “life strategies”. The “life strategy” of modern era is to deconstruct death. Death, which reason can’t cope with, divided into “copable” pieces: Stayinf fit, exercising, paying attention to our diet. One of the areas to “cope with” is aging. Products that prevent aging and reducing the effects of aging form a new consumption field.If we think through Bauman’s perspective, people think they can deal with death by consuming these products. The news also emerges as a means of discourse for (re)producing “wellness culture”. While media emphasizes the need to be young, beautiful, healthy and fit to resist aging, consuming anti-aging products almost becomes a necessity for people. In this article news about “oldness” and “wellness” in Hürriyet newspaper were analyzed by descriptive content analysis. Accordingly, the instrumentalism of anti-aging products which has health and aesthetic quality, constructs mutli-layered action meanings about immortality.