Ehl-i Sünnet ve Şîa Hadîs Kaynaklarında Zeynelâbidîn Ali B. Hüseyin ve Rivâyetleri

Abstract

Zeynelâbidîn Ali b. Hüseyin, İslâm tarihinin en trajik olaylarından biri olan Kerbelâ hâdisesine şahitlik etmiş ve bu elim faciadan sağ kurtularak Ehl-i beytin maddî ve manevî mirasını sonraki nesillere aktarmış bir şahsiyettir. Yaşamış olduğu sıkıntılar ona büyük tecrübeler kazandırmış, hayatını pasif görünümlü aktif bir mücadele içerisinde sürdürmüştür. Siyasî çekişmelerden uzak durarak ilim ve ibâdet eksenli bir hayat yaşamıştır. Elde ettiği ilmî birikimi, ders halkasına iştirak eden kimselere aktarmıştır. Özellikle babası Hz. Hüseyin ve dedesi Hz. Ali aracılığı ile kendisine ulaşan hadîslerin, bir sonraki kuşağa nakledilmesi hususunda önemli bir rol üstlenmiştir. Ondan nakledilen hadîsler hem Şîa hem de Ehl-i sünnet hadîs kaynakları vesilesiyle günümüze kadar intikal etmiştir. Bu makalede, her iki mezhebin hadîs kitaplarında Zeynelâbidîn’den nakledilen hadîsler tetkik edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Zeynelâbidîn’in hadîsleri kimlerden aldığı, ondan kimlerin hadîs dinlediği; nakletmiş olduğu hadîslerin Şîa ve Ehl-i sünnet hadîs kaynaklarındaki yoğunluğu ve çeşitliliği genel hatlarıyla incelenmiştir. Bu çerçevede hadîs tarihinde Zeynelâbidîn’in yeri ve önemi, her iki ekolün hadîs kaynakları bağlamında ele alınıp değerlendirilmiştir.

Zayn al-Âbidîn Ali b. Huseyn is a person who witnessed the Karbala incident, one of the most painful events in the history of Islam and survived this elimination disaster and passed on the material and spiritual heritage of the Ahl-i beyt to the next generations. The troubles he experienced gave him great experiences and continued his life in a passive-looking active struggle. He lived a life focused on science and worship, avoiding political conflicts. He transferred his scientific knowledge to the people who participated in the course ring. He played an important role in transferring the hadiths that reached him through his father Huseyn and his grandfather Ali, to the next generation. Hadiths narrated from him have been transmitted to the present by means of both the Shia and Ahl al-Sunnah hadith sources. In this article, the hadiths transferred from Zayn al-Âbidîn in the hadith sources of both sects have been tried to be examined who Zayn al-Âbidîn received from the hadiths and who listened from them; The density and diversity of the hadiths that he narrated in the Shia and Ahl al-Sunnah hadiths were examined in general terms. In this context, the place and importance of Zeynelâbidîn in the hadith history has been considered and evaluated within the context of hadith resources of both schools.