Yedinci Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitaplarında Bilimin Doğası Temalarının İncelenmesi: Kuvvet Ve Enerji Ünitesi

Abstract

Ders kitapları öğretimde önemli ve sık kullanılan bir materyaldir. Bu araştırmada ders kitabı olarak 2019-2020 eğitim-öğretim yılında okutulan ve EBA'da verilen 7. sınıf fen bilimleri kitaplarında yer alan Kuvvet ve Enerji ünitesinin bilimin doğasıyla ilgili temaları içermesi bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Analitik araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi araştırmada uygulanmıştır. Araştırmada Niaz ve Maza (2011) tarafından verilen dokuz bilimin doğası teması dikkate alınarak hazırlanan rubrik ile veriler toplanmıştır. İncelenen kitaplarda Kuvvet ve Enerji ünitesinde bilimin doğası temalarının yeterli düzeyde temsil edilmedikleri belirlenmiştir. En fazla değinilen tema gözlemlerin teori yüklü olduğu ve bilimsel bilginin deney gözlem ve akıl yürütmeye dayalı olduğu temalarıdır. Bilimde teorilerin yeri, bilimsel yöntem, yasa ve teorilerin farkı temalarına iki kitapta da hiç değinilmediği tespit edilmiştir. İncelenen iki kitabın bilimin doğasını öğretimini dolaylı olarak desteklediği sonucuna varılmıştır.Fen bilimleri ders kitaplarının diğer ünitelerinin de bilimin doğası temalarını kapsaması bakımından incelenmesi ve fen ders kitabı yazımında bu temalara daha fazla vurgu yapılması önerilmiştir.

Textbooks are an important and frequently used material in teaching. In this study, it is aimed to examine the nature of science themes of the Force and Energy unit in the 7th grade science books given in EBA which are taught as a 2019-2020 education-training textbook. Document analysis method, one of the Analytical Research methods, was applied in the research.In the research, the data were collected with the rubric prepared by taking into account the nine nature of science theme given by Niaz and Maza (2011). It was determined that the nature of science themes in the Force and Energy unit were not sufficiently represented in the reviewed books.. The most emphasized themes are that "observations are theory-laden" and "scientific knowledge is based on experimental observation and reasoning". It has been determined that the place of theories in science, scientific method, and the difference of laws and theories are not mentioned in either of the books. It was concluded that the two books examined indirectly support teaching the nature of science. It was suggested that more emphasis should be placed on these themes in science textbook writing since other titles of science textbooks also cover the nature of science themes.