Eğitimde Yapay Zekâ Konulu Çalışmaların Betimsel Analizi

Abstract

Son yıllarda yapay zekâ, eğitim alanında akademik çalışmaların odak noktası haline gelmiş ve özellikle öğrenme süreçlerinin iyileştirilmesi için birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmalar, öğretmenlerin sınıf içindeki zamanlarını daha verimli kullanmalarında ve öğrenci başarısını çeşitli yönlerden artırmalarında rol oynayabilir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, yapay zekânın eğitimde kullanımı ile ilgili 2020-2024 (Mart) yılları arasında Türkiye merkezli çalışmaları sistematik olarak incelemektir. Eğitimde yapay zekâ konusu ile ilgili çalışmaları incelemek amacıyla betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmış ve alan yazın taraması Google Scholar, YÖKTEZ ve Science Direct veri tabanlarından “yapay zekâ, eğitimde yapay zekâ, artificial intelligence, artificial intelligence in education” anahtar kelimeleriyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya belirlenen kriterleri karşılayan toplam 51 çalışma dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, belirlenen 51 çalışmanın 6’sı 2020 yılında, 13’ü 2021 yılında 6’sı 2022 yılında, 22’si 2023 yılında ve 4’ü 2024 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların 38’i makale, 12’si yüksek lisans ve 1’i doktora tezi türünde yayınlanmıştır. Çalışmalar, araştırma amacına göre incelendiğinde nitel çalışmalarda çoğunlukla görüş belirleme ve sistematik derleme, nicel çalışmalarda ise ölçek geliştirme çalışmalarının yapıldığı görülmektedir. İncelenen çalışmalarda örneklem grubu olarak çoğunlukla öğretmenler ve üniversite öğrencileri kullanılmış olup örneklem seçim yöntemi olarak çoğunlukla amaca uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Ayrıca belirlenen araştırmalar yapılan geçerlik-güvenirlik çalışmaları özelinde incelenmiş ve araştırmalarda çoğunlukla uzman görüşüne başvurulması ve verilerin farklı kişiler tarafından yorumlanması gibi geçerlik-güvenirlik çalışmalarının yapıldığı ortaya konmuştur. Araştırmanın sonuçları mevcut literatür çerçevesinde tartışılmış ve bu tartışmalar ışığında öneriler sunulmuştur.

In recent years, artificial intelligence has become the focus of academic studies in the field of education and has been the subject of many researches, especially for improving learning processes. These studies can play a role in helping teachers use their time in the classroom more efficiently and increasing student success in various aspects. In this context, the aim of the research is to systematically examine Turkey-based studies on the use of artificial intelligence in education between 2020-2024 (March). In order to examine the studies on artificial intelligence in education, descriptive content analysis method was used and the literature review was carried out from Google Scholar, YÖKTEZ and Science Direct databases with the keywords "artificial intelligence, artificial intelligence in education, artificial intelligence, artificial intelligence in education". A total of 51 studies that met the determined criteria were included in the research. According to the results of the research, 6 of the 51 studies determined were carried out in 2020, 13 in 2021, 6 in 2022, 22 in 2023 and 4 in 2024. 38 of these studies were published as articles, 12 as master's thesis and 1 as a doctoral thesis. When the studies are examined according to the research purpose, it is seen that in qualitative studies, opinion determination and systematic compilation are mostly carried out, and in quantitative studies, scale development studies are carried out. In the studies examined, mostly teachers and university students were used as the sample group, and purposeful sampling method was mostly preferred as the sample selection method. In addition, the selected studies were examined specifically in terms of validity-reliability studies and it was revealed that validity-reliability studies were mostly carried out, such as consulting expert opinions and interpreting the data by different people. The results of the research were discussed within the framework of the existing literature and suggestions were presented in the light of these discussions.