Bir Sultan, Bir Acı Aşk Hikâyesi

Abstract

Halil Sultan, Emîr Timur’un torunu ve Mirza Mirânşah’ın oğludur. Mirza Muhammed Sultan ve Mirza Uluğ Bey gibi Halil Sultan da Saray Mülk Hanım’ın gözetimi altında büyüdü. Halil Sultan, dedesi Emîr Timur’un önde gelen emîrlerinden Hacı Seyfeddîn’in hanımı veya cariyelerinden Şâd Mülk’e âşık olmuş, Emîr Timur’dan habersiz onu nikâhına almıştı. Emîr Timur bu durumu öğrenince derhal kadının öldürülmesini istemişse de araya girenler kadının hamile olduğunu söyleyerek onu bu kararından vazgeçirmişlerdi. Halil Sultan, Mirza Şahruh ile yaptığı taht mücadelelerinde yenildi. Emîr Argunşah, Emîr Allahdâd, Hanımı Şâd Mülk ve onun hizmetçisi Baba Turmuş ele geçirildi. Emîr Argunşah ve Emîr Allahdâd orada öldürüldü. Baba Turmuş kaçarken suya atlayıp öldü. Mirza Şahruh kendisine getirilen Halil Sultan’ın yerine oğlu Uluğ Bey’i Semerkand’a vâli yaptı. Halil Sultan’ı da Rey’e görevlendirdi. Kısa bir süre sonra Halil Sultan orada öldü. Aşk acısına dayanamayan Şâd Mülk de intihar etti. Bu çalışmanın amacı devlet yöneticilerinin zaaflarının ve dirayetsizliklerinin doğurduğu olumsuz sonuçları göstererek yöneticilerin ve gelecek nesillerin ders almalarını sağlamaktır.

Khalil Sultan was the grandson of Amir Timur and son of Mirza Miran Shah. Like Mirza Muhammad Sultan and Mirza Ulugh Beg, Khalil Sultan was also raised by Saray Mulk Khanum. Khalil Sultan fell in love with Shad Mulk, wife or a concubine of Amir Hajji Saifuddin, one of the prominent amirs of Timur, and married her without Amir Timur's knowledge. When Amir Timur learned it, he gave an order to kill Shad Mulk; however, people interceded because she was pregnant, and dissuaded Timur from his decision. Khalil Sultan lost the throne struggles to Mirza Shahrukh. Amir Arghun Shah, Amir Allahdad, his wife Shad Mulk and her servant Baba Turmish were all captured. Arghun Shah and Allahdad were killed at the scene. Baba Turmish jumped into the water while escaping, and died. Mirza Shahrukh appointed his own son Ulugh Beg as the governor of Samarkand instead of Khalil Sultan who was delivered to himself. He appointed Khalil Sultan as governor of Ray. After a short while, Khalil Sultan died. Being unable to stand the pangs of love, Shad Mulk killed herself. This study aims to show the negative results of the behaviors of weak and state administrators and to ensure that the managers and future generations take lessons.