Örfî İstisnanın (İnşallah) Bazı İbadet ve Akitlerdeki İzdüşümü

Abstract

Usûl-i fıkıh, genel olarak hükümlerin teorik boyutunu, fürû-i fıkıh ise pratik boyutunu ele alır. Fıkıh tarihi boyunca usûl-i fıkıh şemsiyesi altında pek çok kavram fürû-i fıkıhta pratik hale gelmiştir. Bu kavramlardan birisi de örfî istisnadır. Örfî istisna (inşallah) şâri’in müslüman her bireyden hayatının bazı alanlarında kullanmasını istediği dini bir emirdir. Onunla arzu edilen her iş hedefine ulaşmakta, onsuz başlanan her bir iş ise akîm kalmanın yanında ilâhî emre karşı gelme ve isyan içermektedir. Bu sebeple müslüman bir birey için vazgeçilmez olan örfî istisnanın incelenip güncelleşmesi ve tartışmaya açılması son derece önem arz etmektedir. Bu araştırmada daha önce herhangi müstakil bir fıkhî çalışmaya konu olmamış örfî istisna usûl ve fürû-i fıkıh açılarından değerlendirmeye tabi tutulmuş, bazı önemli ve güncel fürû-i fıkıh meselelerinde örfî istisnanın önemi vurgulanmak amaçlanmıştır. Bu amaç etrafında mezhep ve fakihlerin daha çok dikkat çeken görüş ve düşünceleri tipsel metotla sergilenmiş, örfî istisnanın bir müslüman için ne kadar önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Usūl-i fiqh generally deals with the theoretical dimension of the provisions and furū-i fiqh deals with the practical dimension. Throughout the history of fiqh, many concepts have practiced under the umbrella of usūl-i fiqh. One of these concepts is the customary exception. Customary exception (God willing) is an ordered ritual, in which the poet asks every Muslim individual to use in some areas of his life. With it, every desired job achieves its goal, and every job that begins without it is inconclusive, as opposed to divine command and rebellion. For this reason, it is an utmost importance that the customary exception, which is essential for a Muslim individual is examined and updated and opened for discussion. In this study, the customary exception, which has not been subject to any independent jurisprudence before, has been evaluated in terms of usūl and fürū-i fiqh, and it is aimed to emphasize the importance of customary exception in some important and current fürū-i fiqh issues. Around this purpose, the views and thoughts of the sects and the jurists were exhibited in a typical way and it was concluded that the importance of the customary exception for a Muslim.