GÖLGESİZLER ADLI ROMANIN ARKETİPSEL SEMBOLİZM AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Hasan Ali Toptaş’ın Gölgesizler adlı romanı yazıldığı ilk zamandan itibaren oldukça dikkat çekici bir eser olmuş ve hakkında birçok çalışma yapılmıştır. Çeşitli yönlerden incelenen eserin, bilinç ve bilinçdışıyla ilgili hususlara sıklıkla atıfta bu-lunduğu görülmüş, kolektif bilinçdışına ait yapısal ögeleri ifade eden arketipler bağlamında da değerlendirilebileceğine kanaat getirilmiştir. Nitekim içerisinde ba-rındırdığı zengin arketipik unsurlar ve bunların tasavvufî çağrışımları sayesinde, arketipsel sembolizm açısından da ele alınabilecek boyutta olan romanın, bu ça-lışmayla sembolik yönünün ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmada, yazar ve romanı hakkında bilgi verildikten sonra, arketiplere değinilmiştir. Arketiplerin edebî eserlerde görünümleri ve simge oluşları üzerinde durulmuştur. Gölgesizler, genel olarak Jung’un kısmen de Pearson’un arketiplere dair görüşleri kapsamında incelenmiştir. Bunlardan faydalanarak, romandaki arketipler belirlenmiş ve sem-bolik karşılıkları tespit edilmiştir. Romandaki kahramanlar, mekânlar, nesneler, varlıklar ve olaylar bağlamında arketipsel sembollerle ilgili çözümlemelerde bulu-nulmuştur. Dolayısıyla bu çalışmada tahlil yöntemi kullanılmıştır. Eserin arketipsel sembolizm açısından incelenmeye değer bir anlatı örneği olduğu, hatta bu konuda daha ayrıntılı ve büyük çapta çalışmaların yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Hasan Ali Toptas’s novel in the name of “Gölgesizler” has become an interesting work since The first times that it was written, and many researches have been made about it. It was seen that the work which was reviewed often addresses to the consciousness and unconscious terms, and it was convinced that it can be evaluated in the context of archetypes which state the structural factors belonging to the collective unconscious. So the research aimed to reveal the symbolic aspect of novel with the dimension to considered in terms of archetypical symbolism thanks to the rich archetypical factors in it and their sufistic associations. In the research, the archetypes were mentioned after the information was given about the writer and his novel. The appearances and being symbol of archetypes were emphasized. The Gölgesizler was reviewed within the framework of views related generally to Jung’s archetypes partly to Pearson’s archetypes. Using these, the archetypes in the novel were determined and their symbolic counterparts were identified. The analyses related to the archetypical symbols were made in the context of fictitious characters, places, objects, assets and events. Thus, the assay method was used in this study. It was concluded that the work is a narrative sample which is worthwhile to be examined in terms of archetypical symbols and even more detailed and large-scale researches on this subject would be made.