The Orders of Sayr u Sulūk in The Context of Marāhil al-Sālikīn

Abstract

This study aims to examine the stages that disciples should overcome in the context of the book Marāhil al-sālikīn by Mohammad Bahāuddin al-Ruwwās (d. 1287/1870) one of the shaykhs of Rifāiyyah- Sayyadiyyah of the 19th century. Ruwwās, whose shaykh of Abu’l-Hudā (d. 1328/1909), who served as an adviser to the Sultan Abdulhamid II for many years, in this book he wrote with the aim of renewing Islam by eliminating the innovations introduced into Islam and sufism, the stages to be overcome on the path of sufism are divided into ten stages unlike the common classification as the conditions of Islam, conversation, knowing Allah, hunger, morality, learning the sciences that are obligatory, fearing Allah, hoping for His mercy, patience and gratitude. The author addresses not only the members of the Rifāiyyah, but also all Muslims in his work; argues, that it will be possible to live Islam perfectly by following one of the Hanafī, Shafi‘ī, Mālikī and Hanbalī schools, and achieving perfection on the path of sufism will only be possible by being subject to a perfect shaykh. These findings indicate that Ruwwās like all sufis was a sūfi who prioritized shariah. The work was considered worthy of examination in this aspect. This study, in which the document examination method was used, was carried out by comparing the copy of the aforementioned work in the Atatürk Library of the Istanbul Metropolitan Municipality with the critical edition.

Bu çalışma, 19. yüzyıl Rifâiyye-Sayyâdiyye şeyhlerinden Muhammed Bahâuddin er-Ravvâs’ın (öl. 1287/1870) Merâhilü’s-sâlikîn isimli eseri bağlamında sâliklerin aşması gereken merhaleleri incelemeyi hedeflemektedir. Uzun yıllar Sultan II. Abdülhamid’in danışmanlığını yapan Ebü’l-Hüdâ Efendi’nin (öl. 1328/1909) şeyhi olan Ravvâs, İslâm’a ve tasavvufa sokulan bid‘atleri ortadan kaldırarak İslâm’ı tecdid etme maksadıyla yazdığı bu eserinde tasavvuf yolunda aşılması gereken merhaleleri yaygın olan tasniflerden farklı olarak İslâm’ın şartları, sohbet, Allah’ı tanıma (mârifetullah), açlık, ahlâk, farz olan ilimleri öğrenme, Allah’tan korkma, O’nun rahmetini ümit etme, sabır ve şükür şeklinde on aşamaya taksim etmiştir. Müellif, eserinde sadece Rifâiyye mensuplarını değil, bütün Müslümanları muhatap almakta; İslâm’ı mükemmel şekilde yaşamanın Hanefî, Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerinden birine uymakla, tasavvuf yolunda kemale ermeninse ancak kâmil bir şeyhe intisap etmekle mümkün olacağını savunmaktadır. Bu bulgular bütün sûfîler gibi Ravvâs’ın da şeriata öncelik veren bir sûfî olduğunu göstermektedir. Eser bu yönüyle incelemeye değer görülmüştür. Doküman inceleme yönteminin kullanıldığı bu çalışma sözü geçen eserin İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Atatürk Kitaplığı’ndaki nüshası ile tahkikli neşri mukayese edilerek gerçekleştirilmiştir.