AVARIZ TAX IMPLEMENTS IN AMASYA SANJAK (1691-1798)

Abstract

The Avarız tax, which is one of the customary taxes that the state collects from the public in extraordinary situations, is very important in terms of the economic situation of the Ottoman State and the daily life of the people. The process of distributing this tax to the public, collecting it and transferring it to the treasury took place under the responsibility of many government officials, and the collection phase of the tax caused many problems in daily life over time. In this study; Maliyeden Mudevver Defter from Presidential Ottoman Archive were used as the main source, and the relevant information was obtained from Mevkufat Defter, Amasya Şeriyye Sicil to support the study. In the study, the Avarız tax collected between the years 1691-1798 from the districts subject to the Sanjak of Amasya, which has an important place in terms of Ottoman history, has been emphasized. In this study we attemted to determine the tax paid between the years of 1691-1798, the tax paid by the districts in the Sanjak of Amasya was tried to be determined for a century and in the light of the obtained data, it was possible to make a comparison between the districts. In addition, With this data we got, the amount of Avarız tax of the Sanjak of Amasya in the 18th century was compared with other sanjaks subject of Sivas State, to which the Sanjak of Amasya is administratively connected. In addition, the data obtained in order to support the study is presented in tabular occasionaly.

Olağanüstü durumlarda devletin halktan toplamış olduğu örfi vergilerden birisi olan avarız vergisi, Osmanlı Devleti’nin ekonomik durumu ve halkın gündelik yaşamı açısından çok önemlidir. Bu verginin halka dağıtılması, toplanması ve hazineye aktarılması süreci birçok devlet görevlisinin sorumluluğu dâhilinde gerçekleşmekte ve verginin toplanması aşaması zamanla gündelik yaşam içerisinde birçok soruna da sebebiyet vermekteydi. Bu çalışmada; Başkanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan Maliyeden Müdevver Defterler ana kaynak olarak kullanılmış, ayrıca Mevkufat Kalemi Defterleri ve Amasya Şeriyye Sicillerinden çalışmayı desteklemek için ilgili bilgiler alınmıştır. Çalışmada, Osmanlı tarihi açısından önemli bir yerde olan Amasya Sancağı’na tabi kazâlardan 1691-1798 yılları arasında toplanan avarız vergisi üzerinde durulmuştur. 1691-1798 yılları arasında Amasya Sancağı’na bağlı kazâların ödedikleri vergi yüzyıl süreyle tespit edilmeye çalışılmış elde edilen veriler ışığında kazâlar arasında mukayese yapma imkânı da oluşmuştur. Ayrıca elde edilen veriler sayesinde 18. yüzyılda Amasya Sancağı’nın avarız vergisi miktarı, Amasya Sancağı’nın idari olarak bağlı olduğu Sivas Eyâleti’ne tabi diğer sancaklar ile de kıyas yapılmıştır. Ayrıca çalışmayı desteklemek açısından elde edilen veriler zaman zaman tablo ile verilmiştir.