GEN. IZZETTIN CALISLAR’S ACTIVITIES IN THE GRAND NATIONAL ASSEMBLY OF TURKEY

Abstract

Izzettin Calislar, who served in the Turkish army in the 1912-1913 Balkan Wars, the 1914-1918 World War I and the 1919-1922 War of Independence for many years, was a soldier and a statesman who was awarded many medals for his patriotism and outstanding achievements. After the Great Offensive, when he was in Izmir, he was a member of the court martial and entered the 2nd Parliament and served as a member of parliament for Aydın suring the years 1923-1924. However, after Mustafa Kemal Pasha had imposed an order to choose between army and politics, he resigned from his duty and returned to the army. On November 22, 1933, Izzettin Calislar, who was appointed commander of the Second Army, retired on December 20, 1939. Between the years 1940-1946, he served as a member of parliament for Mugla during the sixth and seventh period and then for Balıkesir in 1947 during the eighth period of the parliament. His personality and military achievements also make his activities at the parliament highly important in his capacity as a member of parliament. The current study looks at his speeches at the parliament, and his way of looking at the main issues of the country in light of the information obtained from the parliamentary minutes at the Grand National Assembly of Turkey. Judging by his activities at the parliament, it can be seen that even though he often focused on military issues, he also dealt with a variety of issues on education and healthcare services, followed up closely on activities in public services and supported trade and industrial developments. Therefore, he served the best interests of the country in his civil life as well as his military life. All in all, he made speeches and proposals at the parliament.

1912-1913 Balkan, 1914-1918 Birinci Dünya ve 1919-1922 İstiklal Savaşlarında Türk ordusunda uzun yıllar önemli hizmetlerde bulunmuş olan İzzettin Çalışlar, vatanperverliği ve üstün başarıları dolayısıyla birçok madalya ve takdirname ile ödüllendirilmiş bir asker ve devlet adamıdır. Büyük Taarruz sonrası İzmir’de bulunduğu sırada Askerî Mahkeme Üyeliğinde bulunmuş ve İkinci Meclise girerek 1923-1924 yıllarında Aydın milletvekilliği yapmış fakat Mustafa Kemal Paşa’nın ordu-siyaset ayrımını getirmesiyle birlikte askerlik mesleğini tercih ederek milletvekilliğinden istifa etmiştir. 22 Kasım 1933 tarihinde 2.Ordu komutanlığına tayin edilmiş olan İzzettin Bey, bu görevini sürdürürken 20 Aralık 1939‘da emekliye ayrılmıştır. Sivil hayatında ise 1940-1946 yılları arasında VI. ve VII. dönem Muğla ve 1947’de VIII. dönem Balıkesir milletvekili olarak mecliste görev yapmıştır. Şahsiyeti ve askerî başarıları, İzzettin Çalışlar’ın milletvekili olarak görev yaptığı süreçteki faaliyetlerini de oldukça önemli kılmaktadır. Bu çalışmada, araştırma yapılan çalışmanın konusu hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi meclis tutanakları taranarak elde edilen bilgiler ışığında İzzettin Bey’in siyasî faaliyetleri, mecliste söz alışları ve ülke sorunlarına bakış açısı incelenecektir. Meclisteki faaliyetlerine bakıldığında İzzettin Çalışlar’ın, çoğunlukla askerî konular üzerinde durmuş olsa da eğitim ve sağlık hizmetlerinin önemine de sıklıkla değindiği aynı zamanda bayındırlık faaliyetlerini yakından takip ederek, ticaret ve sanayi atılımlarını da desteklediği, dolayısıyla askerî görevlerinde olduğu kadar sivil hayatında da memleket çıkarlarını gözettiği görülmektedir. Yapılan çalışma neticesinde İzzettin Çalışlar’ın çeşitli konularda meclise takrir (önerge) ve teklifler sunduğu kadar söz alarak konuşma yaptığı da görülmüştür.