Şeyh Mehmed Cemâleddîn-i Uşşâkî ve Cemâlîzâde Tekkesi

Abstract

Genel olarak yaşadığımız izlenimler, tecrübeler medeniyet dünyamızı oluşturan temel unsurlardır. Toplumlar birtakım ictimâî, iktisâdî, siyâsî, ilmî birikimlerden istifade ederek kendilerine ait kültürel yapılarını inşâ ederler. İyi yetişmiş ilim ve gönül adamları bu kültür bileşenlerinin oluşumuna önemli katkıda bulunur. Bilindiği üzere toplumda öne çıkan şahsiyetlerin gayretleri ile medeniyetlerin kalıcılığı sağlanır. Bu anlamda yaşadıkları dönemin toplumsal hafızasında önemli yer edinen mümtaz kişilerin tespit edilip yakından tanınması gerekir. Bahsedilen amaca binâen kaleme alınan bu makalede, XVIII. yüzyıl Osmanlı mutasavvıfı Şeyh Mehmed Cemâleddîn-i Uşşâkî (ö. 1164/1750) ve onun yıllarca ilim ve irşâd faaliyetinde bulunduğu Cemâlîzâde Tekkesi ele alınmıştır. Söz konusu makale bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Mehmed Cemâleddîn-i Uşşâkî’nin hayatı ve eserleri, ikinci bölümde ise Cemâlîzâde Dergâhı, tekkede görev alan şeyhler ve tekkenin fizikî konumu tanıtılmıştır. Sonuç kısmında ise konuyla ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Generally, perceptions that we got and experiences of humans are the key components forming our civilized world. Societies establish their own cultural structures by making use of several social, economic, political and scientific heritages. Well-trained scientists and men of heart contribute greatly to the formation of these cultural components. As it is well-known, the sustainability of civilizations is ensured with the efforts of the prominent figures in a society. In this sense, it is necessary that the prominent people who have important places in the social memory of their periods are determined and recognized in a close manner. This study has been conducted based on the above-mentioned purpose and Sheikh Mehmed Cemâleddîn-i Uşşâkî (Death: 1164/1750), who was one of the Ottoman Sufis in XVIII. Century and the Cemâlîzâde Lodge in which he enlightened the society with science for many years are examined. The manuscript consists of one introduction and two subsequent parts. In the first part, the life and works of Mehmed Cemâleddîn-i Uşşâkî are introduced; and in the second part, the Cemâlîzâde Lodge, the sheikhs who were appointed in this lodge and the physical position of the lodge are introduced. In the conclusion part, a general evaluation is made about the topic.