SERBEST CUMHURİYET FIRKASI’NIN AYVALIK TEŞKİLATLANMASI VE 1930 YILI BELEDİYE SEÇİMLERİ

Abstract

1930 yılında yapılan belediye seçimleri, Cumhuriyetin ilanı sonrasında iki partinin seçime katıldığı ilk seçim olması ve ayrıca kadınlara da aday olma ve oy kullanma hakkı verilmesi nedeniyle, Cumhuriyet dönemi belediye seçimleri arasında farklı bir yere sahiptir. 12 Ağustos 1930 tarihinde kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası, 18 gün sonra başlayan belediye seçimlerine katılma kararı almıştı. Balıkesir iline bağlı Ayvalık ilçesinde de teşkilat kurma çalışmaları ve seçim hazırlıkları bir arada yürütülmüş, ülke genelinde benzerleri yaşanan olumsuzluklar Ayvalık ilçesinde de gündeme gelmişti. Ayvalık ilçesinin nüfusunun mübadele sonrası oluşması yeni partiyi destekleyenler veya yaşanan çatışmaların ülke genelinden farklı olmasına sebep olmuştu. Bu makalede Balıkesir iline bağlı Ayvalık ilçesinde SCF teşkilatının kurulması ve 1930 yılı belediye seçimleri yerel basın ve arşiv kaynaklarına dayalı olarak ele alınacaktır. Seçim öncesi ve sonrasında siyasi partiler ve yaşananlar üzerinde durularak ilk çok partili yerel seçim denemesinin Ayvalık’taki etkisi araştırılacaktır.

The municipal elections held in 1930 are important as it is the first election in which two parties participated in the elections following the proclamation of the Republic. women were also given the right to be a candidate and to vote. Therefore, the 1930 municipal elections have a different place among the Republican municipal elections. The Free Republican Party, which was founded on August 12, 1930, decided to participate in the municipal elections that started 18 days later. In Ayvalık district of Balıkesir province, efforts to establish an organization and preparations for election were carried out together, similar adversities throughout the country came to the agenda in Ayvalık district. The population of Ayvalık district after the exchange caused the supporters of the new party or the conflicts experienced to be different from the country in general. In this context, the present study aims to investigate the organization of Free Republican Party in Ayvalık and 1930 Municipal Elections within the framework of the experiences before and after elections and the effects of the first local election trial on Ayvalık.