Ankara- Kalecik Kilinin Genleşebilme Özelliğinin Araştırılması

Abstract

Bazı kil çeşitleri genleşme özelliğine sahiptirler. Bunlar 1100-1300 °C’ arasında ısıtıldıklarında (şok yöntemi) gaz kabarcıklarıyla dolu bir kütleye dönüşürler. Genleşme esnasında gaz çıkışı ile agrega hacminde 5-6 kat artış meydana gelir. Genleşen kil agregaları hem hafif, hem de dış yüzeylerinin sinterleşme sonucu sertleşmesi nedeniyle hafif beton üretiminde tercih edilmektedir. Böylesi bir tercih nedeni, ölü yüklerinin azalması, aynı zamanda basınç dayanımlarının istenilen seviyede olması avantajıdır. Bu çalışmada Ankara- Kalecik Tekebeli mevkiinden alınan kil örneklerini genleşmeye özelliğinin belirlenmeye çalışılmıştır. Yaklaşık 3000 m2’ lik kil sahasının 3 farklı noktadan 350-400 kg numune alınmış ve 1 mm’ lik elekten geçirilmiştir. Elekten geçen kil su ile macun kıvamında hamur haline getirilmiştir. Hamurdan üretilen ham agregalar, 900 °C’den başlayarak 50 °C artırarak 1250 °C’ ye kadar 5, 10 ve 15 dakika sürelerle ısıl işleme tabi tutularak genleşmiş kil agregası üretilmiştir. Bu agrega ile 100x100x100 mm’ lik beton örnekleri üretilerek basınç dayanımları ve birim hacim ağırlıkları incelenmiştir. İstenilen özelliğe sahip genleşmiş kil agregası 10 dakika süre ile 1150 oC’ de ısıl işleme sonucu elde edilmiştir. Üretilen agreganın, genleşme oranının % 3,2 yoğunluğunun 0,970 g/cm3 olduğu ve bir birinden bağımsız boşluklardan dolayı suda yüzme özelliğine sahip olduğu görülmüştür.  Genleştirilmiş kil agregalarıyla üretilen betonun 28 günlük basınç dayanımı 44,9 MPa ve birim hacim ağırlığı 1,492 g/cm3 olarak bulunmuştur.