Glandular and Eglandular Trichomes of Endemic Ballota glandulosissima (Lamiaceae)

Abstract

The aim of this study is to determine the taxonomic importance of the glandular and eglandular trichomes on the vegetative and reproductive organs of Ballota glandulosissima. This species is endemic to Türkiye and the Eastern Mediterranean element. It is among the medicinal plants of Türkiye. On the vegetative and reproductive organs of the studied species, both glandular and eglandular trichomes were seen. These trichomes were examined using light and stereo microscopes. The glandular trichomes were divided into peltate and capitate. The eglandular trichomes were grouped as branched (stellate, bicellular, and multicellular) and unbranched (simple unbranched eglandular trichomes). The stalk cell number of capitate glandular trichomes shows changes. According to the number of stalk cells, capitate glandular trichomes were grouped into uni, bi, tri, and multi-cellular trichomes. In the taxon, dendroid trichomes were not observed on the vegetative and reproductive organs. The stellate trichomes were dense on the upper and lower surfaces of the leaf, and calyx teeth, while capitate glandular trichomes were dense on the petiole, stem, leaf, and outside part of the calyx, and calyx teeth. Peltate glandular trichomes are dense on the calyx and corolla. Especially, the capitate glandular and stellate trichomes are found to have significant taxonomic characteristics in distinguishing this species.

Bu çalışmanın amacı, Ballota glandulosissima’nın vejetatif ve üreme organları üzerindeki örtü ve salgı tüylerinin taksonomik önemini belirlemektir. Bu tür Türkiye’de endemiktir ve Doğu Akdeniz elementidir. Türkiye’nin tıbbî bitkileri arasında yer almaktadır. İncelenen türün vejetatif ve üreme organları üzerinde hem örtü hemde salgı tüyleri görüldü. Bu tüyler ışık ve stero mikroskoplar kullanılarak incelendi. Salgı tüyleri peltat ve kapitat olarak ayrıldı. Örtü tüyleri dallanmış (yıldızsı, iki hücreli ve çok hücreli) ve dallanmamış (basit dallanmamış örtü tüyleri) olarak gruplandırıldı. Kapitat salgı tüylerinin sap hücre sayıları değişiklik gösterir. Sap hücre sayılarına göre kapitat salgı tüyleri bir, iki, üç ve çok hücreli tüyler olarak gruplandırıldı. Taksonda, dendroid tüyler vejetatif ve üreme organları üzerinde gözlenemedi. Kapitat salgı tüyleri gövde, petiyol, yaprak ve kaliksin dış kısmında ve kaliks dişlerinde yoğunken, yıldızsı tüyler ise yaprağın alt ve üst yüzeyinde ve kaliks dişleri üzerinde yoğundur. Peltat salgı tüyleri kaliks ve korolla üzerinde yoğundur. Özellikle yıldızsı ve kapitat salgı tüylerinin bu türün ayırt edilmesinde önemli taksonomik karakterlere sahip olduğu tespit edilmiştir.