“Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri” ve “Eğitim Teknolojileri” Alanlarında Yazılan Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin Araştırma Eğilimleri: 2013-2018 Döneminin Bir Görüntüsü

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de 2013 ve 2018 yılları arasında Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi alanında yazılmış olan yüksek lisans ve doktora tezlerinin içerik ve yöntem açısından genel eğilimlerinin belirlenmesidir. Bu amaçla, Yükseköğretim Kurulu ulusal tez merkezi veri tabanında, Eğitim Teknolojisi ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi alanlarında yayınlanan yüksek lisans ve doktora tezleri doküman incelemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. Toplam 190 yüksek lisans ve doktora tezi analize dahil edilmiştir. Elde edilen bulgular betimsel olarak sunulmuştur. Araştırmanın sonuçlarına göre, medya ve öğrenci çıktıları en çok incelenen araştırma konusudur. En çok araştırılan medya ise web-tabanlı öğrenme ortamlarıdır. Araştırma deseni bakımından; karma yöntem kullanan tezlerin sayısı artış eğilimindeyken, tarama ve deneysel çalışmalar da popülerliğini sürdürmektedir. Üniversite öğrencileri en çok hedeflenen araştırma evreni olurken, uygun örnekleme stratejisi ise en çok kullanılan katılımcı belirleme stratejisi olmuştur. En çok kullanılan araştırma deseni olan deneysel desen daha çok medya çalışmalarında kullanılmıştır. En çok kullanılan araştırma desenlerinden, karma yöntem daha çok öğrenci çıktılarıyla ilgili çalışmalarda kullanılırken, tarama yöntemi öğrenci değişkenleriyle ilgili çalışmalarda kullanılmıştır. Web tabanlı öğrenme ortamları ile ilgili çalışmalar daha çok üniversite öğrencilerinin katılımıyla yapılırken, bilişim teknolojileri ile ilgili çalışmalar daha çok ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileriyle yapılmıştır. İlgili çalışmalara göre; medyayı konu edinen çalışmalar ve tarama ve deneysel desen kullanan çalışmalar popülerliğini sürdürürken, karma yöntem kullanan araştırmalar artış eğilimindedir. Ayrıca, halen nicel yöntemler, nitel yöntemlere göre daha çok tercih edilmektedir. Tezler daha çok ders düzeyinde öğrenme ve öğretim gibi mikro düzeyde yapılırken, organizasyon, kültür ve politika gibi makro düzeyde konular çok az araştırılmıştır.