Murâd-ı Buhârî Tekkesi ve Fonksiyonları

Abstract

Osmanlı medeniyet tasavvurunda mânevî dinamizmi güçlü kılan unsurlar genelde mescid, türbe, mektep, medrese ve tekke gibi yapılar olmuştur. Osmanlı yönetimi inşâ edilen bu dînî, sosyal, kültürel kuruluşlar vasıtasıyla halkla daha yakın iletişim kurabilmiş ve toplumları kendisine daha kısa sürede bağlayabilmiştir. Bu anlamda Osmanlı toplum hayatında ihtiyaç duyulan kurumlardan olan tekkeler, devlet ve halkın desteği ile şehirlerden köylere kadar hemen her bölgede hızla yayılmıştır. Bunlardan biri de Nakşbendîliğin Müceddidiyye şubesinin önemli merkezlerinden olan Şeyh Murâd-ı Buhârî Tekkesi’dir. Tarihten devralınan kültürel mirası doğru biçimde tespit etmek, değerlendirmek ve bunu gelecek nesillere aktarmak millî varlığın devamının temini açısından oldukça büyük önem arz etmektedir. Bu amaca yönelik olarak hazırladığımız Şeyh Murâd-ı Buhârî Tekkesi ile ilgili çalışmamız bir giriş üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tekkenin kuruluşu, yeri, bânisi ve âyin günü hakkında tanıtıcı bilgilere yer verilmiştir. İlk bölümde söz konusu tekkenin şeyhleri özellikle, Nakşbendîliğin Müceddidiye kolunu İstanbul’a taşıyan Şeyh Muhammed Murâd-ı Buhârî ile son devrin tanınmış mutasavvıflarından olan Abdülkādir Belhî daha detaylı olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde, tekkenin hazîresinde medfûn bulunanların isimleri sıralanmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise Murâd-ı Buhârî Tekkesi’nde icrâ edilen faaliyetlere ve fizikî konuma yer verilmiştir.

In the civilization concept during the Ottoman era, the elements that empowered our spiritual dynamism were mainly masjids, schools, madrasahs and Islamic lodges. The Ottoman Administration was able to establish a successful and close communication with its people by using these religious, social and cultural institutions, and connected the societies to itself in a very short time. In this context, the Islamic lodges that were needed in the Ottoman social life became widespread in cities and in rural areas with the support of the state and people. One of these lodges is the Sheikh Murâd-ı Buhari Lodge, which is among the important centers of the Müceddidiyye Branch of the Naqshbandi tariqa, which is an Islamic religious cult. Determining the cultural heritage that were received from the history in the most accurate way and transferring it to the next generation is extremely important in ensuring that our national existence continues further. Our study, which is prepared by us for this purpose, consists of an Introduction and three developmental parts. In the Introduction part, the establishment of the lodge, its place, its founder and the day of the religious rituals are given. In the first part, the sheiks of the abovementioned lodge, especially Sheikh Murâd-ı Buhari who carried the Müceddidiyye Branch of the Naqshbandi tariqa to İstanbul, and Abdülkadir Belhi who was one of the well-known sufis of the last decades are introduced in detail. In the second section, the names of the deceased people buried in the burial area of the lodge are given. In the last part of the study, the religious activities of the Şeyh Murâd-ı Buhari Lodge and the physical location of it are given.