PEÇEVİ TARİHİNDE MAKAM VE KURUM ADLARI

Abstract

İbrahim Peçevî, Macaristan’da doğan Osmanlı tarihçisidir. Macarlarca vakanüvis (görevli devlet tarihçisi) olarak bilinen İbrahim Macaristan’ın Pecs (Peçuy) şehrinde doğmuştur, bu sebeple doğduğu ve yaşadığı bölgelerde Peçuyi, sonradan da Peçevî olarak anılmıştır. 17. yüzyıl ve öncesi olaylarının Osmanlı Devlet’ini merkeze alarak anlattığı kitabının adı eski adıyla Tarih-i Peçevî, bugünkü bilindiği adıyla Peçevi Tarihi’dir. 17. yüzyıl ve öncesi Osmanlı coğrafyasında yaşanan olayları anlatan Peçevi Tarihi önemli tarih kaynaklarından birisidir. Kanuni döneminden IV. Murat’a kadar birçok gelişmeden bahseden eserdeki adlar hiç şüphesiz hem tarihî hem de dil bilimsel açıdan önemlidir. Eser içindeki adlar her iki bilim dalı için çeşitli verileri yansıtmaktadır. Ad bilimi, dil biliminin özellikle özel adları inceleyen bir alt dalıdır. Özel adlar yanında diğer adlar da dolaylı olarak ad biliminin ilgi alanına girmektedir. Bu çalışmada; Peçevi Tarihi’nden hareketle 17. yüzyıl ve öncesinde kullanılan kurum ve makam adlarının özellikleri gözler önüne serilecektir. Peçevi Tarihi’ndeki bu sözcükler belirlenerek sınıflandırılacak ve bu sözcüklerin karşıladığı kavramlar üzerinde durulacaktır. Böylelikle tarihî adbilimcil birimlerin bilimsel açıdan farklı yönleri ele alınacaktır.