Maki Türlerinin Küre Dağlarında Erişebildikleri Maksimum Yükseltiler

Abstract

Makro iklimlerin yanında mikro ölçekte iklim çeşitliliğine sahip olan Anadolu coğrafyasında tesir sahası en geniş olan iklim tereddütsüz Akdeniz iklimidir. Subtropikal iklimler kategorisinde yer alan Akdeniz ikliminin gerek sıcaklık, gerekse yağış rejimlerinin kısmî de olsa diğer iklim kuşaklarımızda da etkisinin görüldüğü bilinen bir gerçektir. Akdeniz iklim kuşağının hâkim bitki türü kızılçamdır (Pinus brutia). Geçmişten günümüze kadar kuvvetli bitki tahribinin yaşandığı Akdeniz iklim kuşağında hâkimiyetini kaybeden kızılçamların yerine, orman altını oluşturan maki formasyonu hâkim olmuştur. Bu çalışmada Akdeniz kıyı kuşağında 1000 m’ ye, Ege kıyılarında yer yer 800 m’ye, Güney Marmara kıyılarında 500 m’ye, Karadeniz kıyılarında ise psödomaki formasyonu olarak 150-200 m’ye kadar çıkabilen maki elemanlarının araştırma sahasında çıkabildiği seviyelerin tespit edilmesi ve nedenlerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Araştırmanın sonucunda sahada tespit edilen 12 maki elemanından katır tırnağı (Spartium junceum) 750 m’ye, sandal ağacı (Arbutus andrachne) 900 m’ye, katran ardıcı (Juniperus oxycedrus), defne (Laurus nobilis) ve boyacı katır tırnağı (Genista tinctoria) türlerinin ise 1000 m’ye kadar çıkabildikleri görülmüştür. Sahada varlığı tespit edilen maki elemanlarından menengiç (Pistacia terebinthus) 1100 m’ye, akçakesme (Phillyrea latifolia) 1125 m’ye kadar çıkabildiği görülürken, laden (Cistus salviifolius) ise sahada görülen maki türlerinin çıkabildiği en yüksek seviye olan 1300 m’ye kadar çıkabilmiş tür olarak belirlenmiştir. Bilinenin aksine maki türlerinin Karadeniz kıyı kuşağında bu seviyelere kadar çıkabilmesine bakı faktörünün ve kuzey sektörlü serin rüzgârların etkisini zayıflatan topografik koşulların neden olduğu açıkça görülmüştür