Kronik Hastalığı Olan Bireylerde Öz Yönetim ve Sağlık Arama Davranışlarının Belirlenmesi: Tanımlayıcı Araştırma

Abstract

Amaç: Bu araştırma, kronik hastalığı olan bireylerde öz yöne- tim ve sa ğlık arama davran ışlarının ve aralar ındaki ilişkinin belirlen- mesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma tanımlayıcı tipte yürütülmüştür. Araştırma verileri bir eğitim ve araştırma hastane- sinin dahiliye, gö ğüs hastalıkları ve kardiyoloji kliniklerinde toplan- mıştır. Tanı veya tedavi amac ıyla dahili kliniklerde yatan, 18 ya ş ve üzeri olan, en az bir kronik hastalık tanısı alan 220 birey çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Kronik Hastalık Öz Yönetim Ölçeği ve Sa ğlık Arama Davran ışı Ölçeği kullanılarak top- lanmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan hastaların yaş orta- laması 64,14±11,99, kronik hastal ık tan ı süresi ortalamalar ı 11,77±8,60 yıldır. Kronik hastalık öz yönetiminin yaş, eğitim durumu, çalışma durumu, sosyoekonomik durum, tan ı süresi ve sa ğlık duru- munu algılama düzeyine göre anlaml ı farklılık gösterdiği saptanmış- tır (p<0,05). Sağlık arama davranışlarının yaş, cinsiyet, eğitim durumu, çalışma durumu, medeni durum, sosyoekonomik durum, tanı süresi ve sağlığı algılama durumuna göre anlaml ı farklılık gösterdiği saptan- mıştır (p<0,05). “Damgalamayla ba ş etme” ve “sa ğlık bakım etkin- liği” ile “online ve toplam sa ğlık arama davranışı” puanları arasında pozitif yönde, düşük düzeyde; “tedavi uyumu” ile “geleneksel sa ğlık arama davran ışı” aras ında negatif yönde, dü şük düzeyde; “sa ğlık bakım etkinliği” ile “profesyonel sağlık arama davranışı” arasında po- zitif yönde, orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,001). Sonuç: Kronik hastalığı olan bireylerin bak ımlarında aktif rol alma- larının önemi düşünüldüğünde, bireylerin öz yönetim davranışlarının desteklenmesi ve bu süreçte kulland ığı sağlık arama davran ışlarının belirlenmesi önemlidir.