Kemoterapi alan bireylerde kognitif durum ve semptom kontrolünün belirlenmesi

Abstract

Kemoterapi ile ilişkili kognitif bozukluklar, kanser hastalarında sık görülen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen semptomlardan biridir. Bu çalışma, nörotoksik kemoterapi alan bireylerde kognitif durum ve semptom kontrolünün belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yürütülmüştür. Araştırma, Tokat ilinde bir eğitim ve araştırma hastanesinin ayaktan kemoterapi ünitesi ve tıbbi onkoloji servisi'nde Mart-Ekim 2022 tarihleri arasında 140 kanserli bireyle yürütülmüştür. Kemoterapi tedavisine yeni başlayan ve nörotoksik kemoterapi tedavisi alan bireyler örnekleme dahil edilmiştir. Çalışma için bir üniversitenin girişimsel olmayan klinik araştırmalar etik kurulundan etik izin izni alınmıştır. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Edmonton Semptom Tanılama Ölçeği ve Kanser Tedavilerinin Fonksiyonel Değerlendirilmesi- Kognitif Fonksiyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Kemoterapi öncesinde ve dört kür kemoterapi aldıktan sonra değerlendirme formları uygulanmıştır. Kognitif fonksiyon ölçeği alt boyutlarından "algılanan kognitif bozukluklar", "diğer kişilerin yorumları", "algılanan kognitif beceriler" alt boyut ortalama puanlarının 4 kür kemoterapi sonrası anlamlı olarak azaldığı (p<0,001), "yaşam kalitesine etkisi" alt boyut puanının ise anlamlı olarak değişmediği belirlenmiştir (p˃0,05). Ağrı, yorgunluk, uykusuzluk, bulantı, iştahsızlık, nefes darlığı, iyilik hali endişe, ağız yarası, cilt problemleri, bağırsak alışkanlıklarında değişim semptom skorlarının 4 kür kemoterapi sonrası anlamlı bir şekilde artış gösterdiği saptanmıştır. "Kognitif fonksiyon ölçeği toplam skorları ile Edmonton Semptom Tanılama Ölçeği tüm semptomları arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Bu araştırmada, bireylerin kemoterapi aldığı süre içerisinde kognitif durumlarının olumsuz etkilendiği ve semptomların şiddetinin kognitif durumdaki bozulmaya katkıda bulunduğu belirlenmiş olup, kemoterapi alan bireylerin kognitif durumlarının periyodik aralıklarla izlenmesi önerilmektedir.

Chemotherapy-related cognitive disorders are one of the most common symptoms in cancer patients that negatively affect their quality of life. This descriptive study was conducted to determine cognitive status and symptom control in individuals receiving neurotoxic chemotherapy. The study was conducted with 140 individuals between March 2022 and October 2022 in the outpatient chemotherapy unit and medical oncology service of a training and research hospital in Tokat. Individuals who have just started chemotherapy and received neurotoxic chemotherapy treatment were included in the study. For the study, ethical permission from the non-interventional clinical research ethics committee of a university were obtained. Data were collected using the Personal Information Form, the Edmonton Symptom Assesment Scale, and the Functional Evaluation of Cancer Treatments-Cognitive Function Scale. Individuals were evaluated at the beginning of chemotherapy treatment and after 4 cycles of chemotherapy. It was determined that the sub-dimensions of the cognitive function scale "perceived cognitive disorders", "other people's comments", "perceived cognitive skills" sub-dimension scores decreased significantly after 4 cycles of chemotherapy (p<0,001), while the "effect on quality of life" sub-dimension score did not change significantly (p˃0,05). Pain, fatigue, insomnia, nausea, loss of appetite, shortness of breath, well-being, anxiety, mucosit, skin problems, change in bowel habits symptom scores increased after 4 cycles of chemotherapy and this increase was found to be statistically significant. It was determined that there was a significant correlation between the total scores of the cognitive function scale and all the symptoms of the edmonton symptom diagnosis scale (p<0,05). In this study, it was determined that the cognitive status of individuals was adversely affected during the period of chemotherapy and the severity of symptoms contributed to the deterioration in cognitive status, and it is recommended to monitor the cognitive status of individuals receiving chemotherapy at periodic intervals.