Bilişim teknolojileri rehber öğretmenlerinin rol algıları, teknoloji koçluğu ve mesleki sorunları açısından incelenmesi

Abstract

Günümüzde, bilişim teknolojilerinin (BT) eğitimdeki önemi hızlı şekilde artmaktadır. Eğitimde teknolojinin varlığı ile bu konuda rehber olabilecek bireylere ihtiyaç duyulabilmektedir. Bu noktada görev sorumluluklarından dolayı BTR öğretmenlerin bu rol için uygun oldukları anlaşılabilir bir durumdur. Bu araştırma ile okullarda ihtiyaç duyulan bir konumda yer alan BTR öğretmenlerinin, bulundukları kuruma, öğrenci ve öğretmenlere daha nasıl yararlı olabileceklerinin de ortaya çıkarılması adına BTR öğretmenlerin okullardaki rol algıları, teknoloji koçlukları ve mesleki sorunları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Nicel araştırma kısmında BTR öğretmenlerin rol algıları ve teknoloji koçluk düzeylerini ölçmek için 253 BTR öğretmene iki ölçek uygulanmıştır. Ölçek sonuçları SPSS ile analiz edilmiştir. Nitel araştırma kısmında BTR öğretmenler ve idari yönetim-branş öğretmenlere uygulanmak için araştırmacı tarafından hazırlanan iki ayrı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler BTR öğretmen, idari yönetim ve branş öğretmenleri kapsamakla birlikte toplam 80 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler yüz yüze ses kaydı ya da çevrimiçi konferans aracılığı ile yapılmıştır. Analizler sonucunda 10 araştırma sorusuna yanıt aranmıştır. Sonuç olarak BTR öğretmenlerin teknoloji koçluk düzeylerine bakıldığından branşı BT öğretmeni olan katılımcıların ortalamalarının diğer branşlardan daha yüksek olduğu ortaya konmuştur. Araştırmaya katılan BTR öğretmenlerin, rol algı ve teknoloji koçluğu düzeyi ortalamalarının yüksek olduğu ve cinsiyet açısından farklılığa bakıldığında kadınlar lehine anlamlı olduğu görülmüştür. BTR öğretmenlerin mesleki sorunları hakkında BTR öğretmenlerden, idari yönetimden ve branş öğretmenlerden alınan görüşlerin ortak noktası olarak, BTR öğretmenlerin en çok görev sınırlarının net olmaması, teknik donanım desteğinin yetersiz olması, görevi dışında beklentilerin yüksek olması, çalışma saat ve şartların demotive edici olması ve idari işlerin, görevi gibi algılanması en belirgin mesleki sorunlar olarak belirlenmiştir. BTR öğretmenliğinin resmi bir kadrosunun olmaması ile görev sınırların çizilememesi, BTR öğretmenlerin mesleki sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Bu konuda yapılabilecek düzenlemeler ile BTR öğretmenliği görevi yürüten öğretmenlerin, mesleki sorunlarının önüne geçebileceği düşünülebilir.

Today, the importance of information technologies (IT) in education is rapidly increasing. With the presence of technology in education, there may be a need for individuals who can guide in this regard. At this point, it is understandable that ICT teachers are suitable for this role due to their job responsibilities. With this research, it was aimed to determine the relationship between the role perceptions, technology coaching, and professional problems of ICT teachers in schools in order to reveal how ICT teachers, who are in a position of need in schools, can be more beneficial to the institution, students and teachers. Mixed method was used in the study. In the quantitative research part, two scales were applied to 253 ICT teachers to measure the role perceptions and technology coaching levels of ICT teachers. Scale results were analyzed with SPSS. In the qualitative research part, two separate semi-structured interview forms prepared by the researcher were used to be applied to ICT teachers and administrative management-branch teachers. The interviews were conducted with a total of 80 teachers, including ICT teachers, administrative management and branch teachers. Interviews were conducted face-to-face via audio recording or online conference. As a result of the analysis, answers to 10 research questions were sought. As a result, when the technology coaching levels of ICT teachers are analyzed, it is revealed that the averages of the participants whose branch is IT teacher are higher than the other branches. It was seen that the average of role perception and technology coaching levels of the ICT teachers participating in the research were high and the difference in terms of gender was significant in favor of women. As the common point of the opinions received from ICT teachers, administrative management and branch teachers about the professional problems of ICT teachers, it was determined that the most prominent professional problems of ICT teachers are the lack of clear task boundaries, insufficient technical equipment support, high expectations outside of their duties, demotivating working hours and conditions, and perception of administrative work as their duties. The lack of an official staff and the inability to draw the boundaries of duties may cause the emergence of professional problems of ICT teachers. With the regulations that can be made in this regard, it can be thought that the professional problems of teachers who work as ICT teachers can be prevented.