Öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi: Kilis örneği

Abstract

Bu çalışmada öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerini bazı değişkenler bakımından incelemek ve görsel okuryazarlık eğitiminin gelişimine ışık tutmak amaçlanmıştır. Araştırma modeli olarak nicel araştırma yöntemi olan betimsel tarama kullanılmıştır. Araştırma evrenini Kilis 7 Aralık Üniversitesi öğretmen adayları oluşturmuş, örneklem olarak Kilis 7 Aralık Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. sınıflarda öğrenim gören öğrenciler örnekleme metotlarından kolay ulaşılabilir örneklem yoluyla seçilmiştir. Verilerin toplanmasında "Görsel Okuryazarlık Düzeyi Ölçeği" katılımcılara sınıf ortamında sunulmuştur. Çeşitli sebeplerle anketi doldurmayanlar çıkarıldığında toplam 202 (152 kadın, 50 erkek) katılımcı anketi cevaplamıştır. Toplanan veriler frekans ve yüzde değerleri ile tablolaştırılarak çalışmaya yansıtılmıştır. Öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi için toplanan verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Verilerin analizi için bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeyleri yüksek çıkmıştır. Cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, aile ekonomik durum değişkenlerine göre öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Katılımcıların okunan bölüm değişkenine göre görsel okuryazarlık düzeyleri üzerinde farklılaşma olduğu saptanmıştır. Okul Öncesi Öğretmenliği okuyan katılımcıların diğer katılımcılara göre görsel okuryazarlık düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Katılımcılardan sanat eğitimi alan öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerinin sanat eğitimi almayan katılımcılara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Görsel okuryazarlık dersi alan katılımcıların görsel okuryazarlık dersi almayan katılımcılara göre görsel okuryazarlık düzeylerinde anlamlı bir farklılaşma olmadığı bulunmuştur. Bu sonuç görsel okuryazarlık eğitimin içerik ve öğretmen niteliğinin araştırma konusu olmasını gündeme getirmiştir. Araştırmada toplanan verilerin analizinden öğretmen adaylarının görsel okuryazarlık düzeylerinin gelişmesi için sanat eğitiminin önemli bir faktör olduğu çıkarımında bulunulmuştur. Görsel okuryazarlık eğitimi ve sanat eğitimi gibi derslerin ders programlarına konulması, bu alanla ilgili derslerin ders saatleri ve içeriklerinin güncellenmesi, öğretmen ve eğitimin niteliğinin artırılması yönünde öneriler sunulmuştur.

In this study, it was aimed to examine the visual literacy levels of pre-service teachers in terms of some variables and to shed light on the development of visual literacy education. Descriptive survey, which is a quantitative research method, was used as the research model. The population of the research consisted of prospective teachers at Kilis 7 Aralık University, and as a sample, students studying in the 4th grade of Kilis 7 Aralık University Faculty of Education were selected through convenience sampling. In data collection, "Visual Literacy Level Scale" was presented to the participants in the classroom environment. When those who did not complete the questionnaire for various reasons were excluded, a total of 202 (152 female, 50 male) participants answered the questionnaire. The collected data were tabulated with frequency and percentage values and reflected in the study. SPSS 25.0 programme was used in the analysis of the data collected to examine the visual literacy levels of pre-service teachers. Independent sample t test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to analyse the data. According to the results of the research, visual literacy levels of pre-service teachers were high. There was no significant difference in pre-service teachers' visual literacy levels according to gender, mother's education level, father's education level, family economic status variables. It was found that there was a difference in the visual literacy levels of the participants according to the variable of the department studied. It was observed that the visual literacy levels of the participants studying Preschool Teaching were higher than the other participants. It was observed that the visual literacy levels of pre-service teachers who received art education among the participants were higher than the participants who did not receive art education. It was found that there was no significant difference in the visual literacy levels of the participants who took visual literacy courses compared to the participants who did not take visual literacy courses. This result brought the content and teacher quality of visual literacy education to the agenda. From the analysis of the data collected in the study, it was inferred that art education is an important factor for the development of pre-service teachers' visual literacy levels. Suggestions were made to include courses such as visual literacy education and art education in the curricula, to update the course hours and contents of the courses related to this field, and to improve the quality of teachers and education.