Ağır metal (Cu) ve asit yağmuru streslerinin aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde, oleik asidin linoleik aside çevriminden sorumlu olan FAD2 geninin mRNA ifade seviyeleri ve bazı ekofizyolojik özellikler üzerine muhtemel etkilerin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, ağır metal (Cu) ve asit yağmuru streslerinin bazı aspir (Carthamus tinctorious L.) çeşitlerinde (LİNAS, BALCI ve BDYAS-04), oleik asidin linoleik aside dönüşümünü sağlayan FAD2 geninin mRNA ifade seviyeleri ve stres öncesi ve sonrası bitki boyu, toprak üstü ve altı taze ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu, toprak üstü ve altı su içeriği, klorofil a ve b ve toplam karotenoid özellikleri üzerindeki etkileri araştırılarak; bitkilerin bu stres faktörlerinden nasıl ve ne düzeyde etkilendiği belirlenmeye çalışılmıştır. Moleküler analizler için kullanılacak aspir bireyleri iklim kabininde; ekofizyolojik özelliklerin belirlenmesi için kullanılacak aspir bireyleri de iklim odasında, perlit içeren saksılarda yetiştirilmiştir. Besin olarak 1X Hoagland çözeltisi kullanılmıştır. Bakır ve asit yağmuru streslerinin etkilerinin belirlenmesi amacıyla kontrol grubu, farklı konsantrasyonlarda bakır çözeltisi uygulanan deney grubu, farklı pH derecelerinde asit yağmuru simülasyonu uygulanan deney grubu ve bakır ve asit yağmuru streslerinin birlikte etkisine maruz bırakılan deney grubu olmak üzere dört farklı deney seti oluşturulmuştur. Denemeler sonucunda, Cu ve asit yağmuru streslerinin aspir çeşitlerinde incelenen özelliklerde önemli değişikliklere yol açtığı belirlenmiştir. Aspir bireyleri bakır ve asit yağmuru streslerinin her ikisine birden maruz bırakıldığında, incelenen özellikler üzerinde daha çok olumsuz etki meydana geldiği gözlemlenmiştir. Sonuçlar, yüksek konsantrasyonlarda bakır ve asit yağmuru simülasyonu uygulamalarının, bitkilerde su stresi yaratarak da ekstra bir etkiye sahip olduğunu düşündürmektedir.

In this study, the effects of heavy metal (Cu) and acid rain stresses on mRNA expression levels of the FAD2 gene, which is responsible for the conversion of oleic acid to linoleic acid, and plant height before and after stress, fresh and dry weight, root length, water content, chlorophyll a, b and total carotenoid content were determined in some safflower (Carthamus tinctorious L.) cultivars (LİNAS, BALCI and BDYAS-04). Also, it was tried to specified how and to what extent plants are affected by these stress factors. Safflower individuals used for molecular analyzes were grown in the climate cabinet, and individuals used for the determination of ecophysiological characteristics were grown in the climate chamber; in pots containing perlite. In order to determine the effects of copper and acid rain stresses, four different experimental sets were formed: the control group, the experimental group in which different concentrations of copper solution were applied, the experiment group in which acid rain simulation was applied at different pH levels, and the experimental group that was exposed to the combined effect of copper and acid rain stresses. As a result of the experiments, it was determined that Cu and acid rain stresses caused significant changes in the investigated properties of safflower cultivars. It was observed that when safflower individuals are exposed to both copper and acid rain stresses, more negative effects occurred on the investigated traits. The results suggest that high concentrations of copper and acid rain simulation applications also have an extra effect by creating water stress in plants.