Tip 2 diabetes mellituslu geriatrik bireylerin hastalık algısı ve sosyal ilişkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Tip 2 Diabetes Mellituslu geriatrik bireylerin hastalık algısı ve sosyal ağ ilişkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve analitik tipteki bu araştırma, Mart-Aralık 2021 tarihleri arasında, bir hastanenin dahiliye polikliniğine ve evde bakım birimine başvuran, 107 Tip 2 Diabetes Mellituslu geriatrik bireyle yürütülmüştür. Araştırmada veriler, Hasta Tanıtım Formu, Hastalık Algısı Ölçeği ve Lubben Sosyal Ağ Ölçeği-6 kullanılarak toplanmıştır. Tip 2 Diabetes Mellituslu geriatrik bireylerin %66,4'ü kadın, %58,9'u evli, %39,3'ü ilkokul mezunu olup, yaş ortalaması 73,09±6,89 olarak belirlenmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin %57,9'u yalnızca yılda bir kez kontrole gittiği, hastalık sürelerinin ortalama 15,07±8,56 yıl olduğu, %42,1'inin birinci derece akrabasında diyabet öyküsü olduğu, %62,6'sında diyabet komplikasyonu geliştiği belirlenmiştir. Tip 2 Diabetes Mellituslu bireylerin cinsiyet, medeni durum, yaş, öğrenim ve gelir durumu, ailede diyabet öyküsü varlığı, komplikasyon gelişme durumu, kullanılan tedavi ve ilaçların düzenli kullanımı gibi faktörleri hastalık algısında anlamlı fark oluşturmuştur (p<0,05). Sosyal ağ ilişkilerinde ise; medeni durum, yaş ve öğrenim durumunun anlamlı fark oluşturduğu belirlenmiştir (p<0,05). Lubben sosyal ağ ölçeği ile hastalık algısı ölçeği alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Yaş, medeni durum ve öğrenim durumunun hem hastalık algısını hem de sosyal ağ ilişkilerini etkilediği saptanmıştır. Bireylerin uzun yıllar kronik hastalıkla yaşamlarını sürdürmeleri hastalık algılarında değişime neden olabileceğinden hastalık ve hastalık yönetimi için daha kolay ve anlaşılır yöntemlerin seçilmesi ve uygulanması, geriatrik değerlendirmelerin belirli süre aralıklarla tekrarlanması, sosyal ağ etkileşimlerini arttıracak girişimlerin yapılması önerilebilir.

This study was conducted to determine the perception of illness and social network of geriatric individuals with Type 2 Diabetes Mellitus. This descriptive and analytical study was conducted with 107 geriatric individuals with Type 2 Diabetes Mellitus who applied to the internal medicine outpatient clinic and home care unit of a hospital between March and December 2021. In the study, data were collected using the Patient Description Form, the Illness Perception Scale and the Lubben Social Network Scale-6. 66.4% of geriatric individuals with Type 2 Diabetes Mellitus were women, 58.9% were married, 39.3% were primary school graduates, and the mean age was 73.09±6.89 years. 57.9% of the individuals participating in the study went to check-ups only once a year, their disease duration was 15.07±8.56 years on average, 42.1% had a history of diabetes in their first-degree relative, 62.6% had diabetes complications. developed has been determined. Factors such as gender, marital status, age, education and income status, family history of diabetes, complication development status, treatment used and regular use of drugs created a significant difference in the perception of the disease (p<0.05). In social network relations; it was determined that marital status, age and education status made a significant difference (p<0.05). A significant negative correlation was found between the Lubben social network scale and the sub-dimensions of the disease perception scale (p<0.05). Age, marital status and educational status were found to affect both the perception of illness and social network relations. Since living with chronic illness for many years may cause changes in the perception of the disease, it may be recommended to choose and implement easier and more understandable methods for disease and disease management, to repeat geriatric evaluations at regular intervals, and to take initiatives to increase social network interactions.