1-3 numaralı Sivas Ahkâm defterlerinde Amasya kazâsı ile ilgili hükümlerin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Ahkâm-ı Şikâyet Defterleri, halkın günlük şikâyet ve sıkıntılarını çözüme kavuşturmak ve adaletin er ya da geç tesis edilmesini sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Önceden tüm bu şikâyetler, bir başka defter serisi olan Mühimme Defterlerine kaydolunurken gerek şikâyetlerin artması, gerekse bürokrasinin uzmanlaşma ihtiyacı neticesinde ayrı defter serileri geliştirilerek, Ahkâm-ı Şikâyet Defterleri ortaya çıkarılmış ve şikâyetler bu defterlere kaydedilmiştir. Bu çalışmada Sivas Eyâleti Ahkâm-ı Şikâyet Defterleri kaynak olarak kullanılmıştır. Eyâlete ait 36 adet defter mevcut olup bu defterlerden 1742-1749 yılları arasını ihtiva eden 1-3 numaralı defterlerdeki Amasya Kazâsı'na dair şikâyetler incelenmiştir. Toplam dört yüz on bir şikâyet tespit edilmiş olup, bunların günümüz harflerine çevrimi yapılmış, çevirilerin yanı sıra şikâyetlerin özet tabloları oluşturulmuş ve şikâyetler konularına göre tasnif edilmiştir. Bu şikâyetler; vakıflarda yaşanan sorunlar, eşkıyalık, darp-gasp, alacak-verecek ilişkileri, miras taksimi vb. konulardan oluşmakta olup, yedi yıllık bir dönemde Amasya sakinlerinin şikâyetleri değerlendirilmiştir.

Ahkâm-ı Şikâyet Books were prepared to resolve the daily complaints and troubles of the people and to ensure that justice is established sooner or later. While all these yearly complaints were recorded in Mühimme Books, which is another book series, as the complaints grew, separate book series were developed for the specialization sections of the detailed bureaucracy, Ahkâm-ı Şikâyet Books were created and the complaints were added to these books. These influential Sivas Province Ahkâm-ı Şikâyet Registers were used as a source. There are 36 notebooks belonging to the province, and there are daily complaints to the Amasya District in 1-3 registered notebooks of these notebooks, covering the years 1742-1749. A total of four hundred complaints were identified, and today's consolidated list has been published, along with translations, summary tables of the complaints have been created and the complaints have been classified according to their subjects. These complaints; Problems experienced in foundations, banditry, assault-extortion, debt-credit relations, inheritance division, etc. Whether registered or not, the complaints of Amasya residents were evaluated over a seven-year period.