Ortaokul öğretmenlerinin dijital okuryazarlık dijital bağımlılık ve bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Ortaokul öğretmenlerinin bilgi güvenliği farkındalık, dijital bağımlılık ve dijital okuryazarlık düzeylerini incelemek amacıyla yapılan araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma Tokat ili ve ilçelerinde 2021-2022 yılında görev yapan ve veri toplama aracını doldurmayı gönüllü olarak kabul eden 538 ortaokul öğretmeni ile yürütülmüştür. Araştırmada öğretmenlerin bilgi güvenliği farkındalık düzeyini ölçmek için, "Öğretmenler İçin Bilgi Güvenliği Farkındalığı Ölçeği", dijital okuryazarlık düzeylerini ölçmek "Dijital Okuryazarlık Ölçeği", dijital bağımlılık düzeyini ölçmek için "Dijital Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada katılımcıların bu ölçeklere ve demografik bilgilerine ilişkin istatistikler elde edilmiş, değişkenler arasındaki ilişkiler dikkate alınmıştır. Araştırmada örneklemi oluşturan ortaokul öğretmenlerinin bilgi güvenliği farkındalıklarının orta, dijital bağımlılıklarının düşük, dijital okuryazarlıklarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin bilgi güvenliği farkındalıkları üzerinde cinsiyet, mesleki deneyim, branş ve internet kullanım süresi değişkenleri anlamlı bir farklılığa neden olurken eğitim düzeyleri ve çalıştığı kurumun bulunduğu yerleşim birimi değişkenlerinin anlamlı bir farklılığa neden olmadığı görülmüştür. Katılımcıların dijital bağımlılık düzeyleri değişkenler açısından incelendiğinde cinsiyet ve internet kullanım süresinin anlamlı bir farklılığa neden olduğu diğer değişkenlerin bir farklılığa neden olmadığı görülmüştür. Ortaokul öğretmenlerinin dijital okuryazarlıkları üzerinde ise mesleki deneyim, branş ve internet kullanım süresi değişkenlerinin anlamlı bir farklılığa neden olduğu görülürken cinsiyet, eğitim düzeyi ve çalıştığı kurumun bulunduğu yerleşim birimi değişkenlerinin bir farklılığa neden olmadığı görülmüştür. Ortaokul öğretmenlerinin dijital okuryazarlıkları ve bilgi güvenliği farkındalıkları arasında pozitif yönde orta düzey, dijital okuryazarlıkları ve dijital bağımlılıkları arasında ise pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki olduğu bilgi güvenliği farkındalıkları ve dijital bağımlılıkları arasında bir ilişki olmadığı ortaya çıkmıştır. Regrasyon analiz sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin dijital okuryazarlık durumunu, bilgi güvenliği farkındalıklarının ve dijital bağımlılıklarını yordadığı görülmüştür. Bulgular literatür ile karşılaştırılmış dijital bağımlılık konusunda örneklemi öğretmenler olan daha fazla araştırma yapılması gerektiğine, bilgi güvenliği konusunda model oluşturma, uygulamalı eğitimler, e-öğrenme odaklı çalışmaların ivme kazanması gerektiğine dair önerilerde bulunulmuştur.Yapılan araştırmanın gelecek nesillerin yetiştirilmesinde emeği geçen ortaokul öğretmenlerinin bilgi güvenliği farkındalık, dijital bağımlılık ve dijital okuryazarlık düzeylerinin tespit edilmesinin eğitim-öğretime ve literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

In the study conducted to examine the information security awareness, digital addiction and digital literacy levels of secondary school teachers, the correlational survey model, which is one of the quantitative research methods, is used. The study is conducted with 538 secondary school teachers working in Tokat province and its districts in 2021-2022 who voluntarily agreed to fill out the data collection tool. In the study, "Information Security Awareness Scale for Teachers" is used to measure teachers' level of information security awareness, "Digital Literacy Scale" is used to measure their level of digital literacy, and "Digital Addiction Scale" is used to measure their level of digital addiction. In the study, statistics on these scales and demographic information of the participants are obtained and the relationships between the variables are taken into consideration. In the study, it is determined that the information security awareness of the secondary school teachers who constituted the sample is at a medium level, their digital addiction is low, and their digital literacy is at a high level. While the variables of gender, professional experience, branch and duration of internet use causes a significant difference in teachers' information security awareness, the variables of graduation status and the location of the institution where they work do not cause a significant difference. When the digital addiction levels of the participants are analyzed in terms of variables, it is observed that gender and duration of internet use causes a significant difference, while other variables do not cause a difference. It is observed that the variables of professional experience, branch and duration of internet use causes a significant difference in the digital literacy of secondary school teachers, while the variables of gender, graduation status and the location of the institution do not cause a difference. It is revealed that there is a positive relationship between secondary school teachers' digital literacy and information security awareness, a positive relationship between digital literacy and digital addiction, and a low positive relationship between digital literacy and digital addiction, but there is no relationship between information security awareness and digital addiction. According to the results of the regression analysis, it is observed that secondary school teachers' digital literacy determined their information security awareness and digital addiction. The findings are compared with the literature and suggestions are made that more research on digital addiction should be conducted with teachers as the sample, and that modeling, applied trainings and e-learning-oriented studies on information security should gain momentum. It is considered that determining the information security awareness, digital addiction and digital literacy levels of secondary school teachers who contribute to the upbringing of future generations will contribute to education and literature.