İlkokul öğretmenlerinin iş ahlakı ve sorumluluk bilincine yönelik bakış açıları

Abstract

Bu araştırmanın amacı; sınıf öğretmenlerinin iş ahlakı ve sorumluluk bilincine yönelik bakış açılarını derinlemesine incelenmektir. Sınıf öğretmenlerinin bakış açılarıyla iş ahlakı ve sorumluluk bilincini tanımlamak, iş ahlakı ve sorumluluk bilincini etkileyen faktörleri ortaya koymak, iş ahlakı ve sorumluluk bilincinin artmasına yönelik olarak çözüm önerileri getirmek hedefiyle bu çalışma yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Elde edilen çalışma, nitel araştırma yöntemi desenlerinden olgubilim deseni çerçevesinde hazırlanmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemiyle tespit edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2021/2022 eğitim öğretim yılında Amasya ili Merkez ve diğer ilçelerinde görev yapan sınıf öğretmenlerinden oluşan 20 yönetici ve öğretmen grubundan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak 19 maddelik açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Covid-19 hastalığının insanlar arasında çabucak yayılan bir hastalık olduğu ve özellikle insanların birbirleriyle yakın temas ve mesafedurumunda oldukları zaman hastalığın çok çabuk yayıldığı bilindiğinden dolayı katılımcılarla yakın temas ve mesafe olmaması adına görüşmeler telefon veya zoom programları yoluyla yapılmış ve veriler bu yöntemlerle toplanmıştır. Katılımcıların görüşme sorularına gönüllülük esasıyla içten ve samimi bir şekilde cevaplamaları istenmiştir. Her bir görüşme ortalama 30-45 dakika aralığında sürmüştür. Yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen veriler betimleyici bakış açısına göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda veriler analiz edildiğinde katılımcılar öncelikle iş ahlakı kavramını; bir işi doğru yapmak, dürüstlük, etik, kurallar-ilkeler, sorumluluk, değerler olarak ifade etmişlerdir. Araştırma sonucunda katılımcılar iş ahlakını etkileyen faktörleri; bireysel faktörler, çevresel faktörler ve toplum yapısı, sistemin kendisi, çalışma ortamı, içsel motivasyon, bireyin kendine olan saygısı ve sevgisi, sistemsel eksiklikler şeklinde belirtmişlerdir. Katılımcılar iş ahlakını arttırmak için; bilinçlenmek, eğitim almak, çalışma koşulları ve imkanların iyileştirilmesi, idarecilerin tutumları, eşit-adil olmak, motivasyon, veli eğitimleri, içsel ve dışsal motivasyon şeklinde ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler sorumluluk kavramının tanımına yönelik; öğretmenler arasındaki gruplaşmaların olumsuz etkilerini en aza indirmek için ise; görev, öz denetim, değerler, adalet, üzerine düşen görevlerin yapılması, davranış ve öz denetimli olmak şeklinde ifade etmişlerdir. Araştırma sonucunda katılımcılar sorumluluk bilincini etkileyen faktörleri; aile, çevre, kişisel duygular, iç dürtü ve motivasyon şeklinde ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler sorumluluk bilincinin arttırılmasına yönelik; görev bilinci, aile eğitimleri, eğitim-sorumluluk projeleri, etkinlikler, eşit ve adil olmak, yaptırım uygulamak, fazladan görev vermek, tecrübe aktarımı, etik değerler şeklinde ifade etmişlerdir.

The purpose of this Research is to examine in depth the perspectives of classroom teachers on business ethics and sense of responsibility. This study was conducted with the aim of defining business ethics and responsibility awareness from the perspectives of classroom teachers, revealing the factors affecting business ethics and responsibility awareness, and suggesting solutions for increasing business ethics and responsibility awareness. The research was carried out with the qualitative research method. The obtained study was prepared within the framework of the phenomenology pattern, one of the qualitative research method designs. The study group of this research was determined by purposive sampling method. The study group of the research consists of 20 administrators and teacher groups consisting of classroom teachers working in Amasya Province Center and other districts in the 2021/2022 academic year. A semi-structured interview form consisting of 19-item open-ended questions was used as a data collection tool in the research. Since it is known that the Covid-19 disease is a disease that spreads quickly among people and that the disease spreads very quickly, especially when people are in close contact and distance with each other, interviews were made via telephone or zoom programs in order to avoid close contact and distance with the participants, and the data were collected by these methods. Participants were asked to answer the interview questions sincerely and on a voluntary basis. Each interview lasted between 30-45 minutes on average. The data obtained as a result of the studies were analyzed from a descriptive point of view. When the data is analyzed as a result of the research, the participants firstly understand the concept of business ethics; doing a job right, honesty, ethics, rules-principles, responsibility, values. As a result of the research, the participants determined the factors affecting business ethics; individual factors, environmental factors and social structure, the system itself, the working environment, internal motivation, self-respect and love of the individual, and systemic deficiencies. In order to increase the work ethic of the participants; raising awareness, receiving training, improving working conditions and opportunities, attitudes of administrators, being fair-equal, motivation, parent training, internal and external motivation. Teachers participating in the research aimed at the definition of the concept of responsibility; In order to minimize the negative effects of groupings among teachers; duty, self-control, values, justice, doing one's duty, behavior and self-control. As a result of the research, the participants determined the factors affecting the sense of responsibility; family, environment, personal feelings, inner impulse and motivation. In order to increase the awareness of responsibility of the teachers participating in the research; They expressed duty awareness, family trainings, education-responsibility projects, activities, being equal and fair, applying sanctions, assigning extra duties, transferring experience, and ethical values.