Müteahhirîn Âlimlerinin Hadis Hakkında Hüküm Verme Konusundaki Ehliyeti -Teorik ve Pratik Açıdan Bir İnceleme

Abstract

Bu makale, Hadis ilmine dair olup, hadisle ilgili hüküm verme konusunda H. 5. asır sonrası gelen müteahhir muhaddislerin ehliyetini açıklamaktadır. Makalede onların ehliyetine dair ilk defa şüphe uyandıranın İbnü's-Salâh olduğu beyan edilmiştir. Bu bağlamda onların hadisle ilgili hüküm veremeyeceği şeklindeki görüşü takdim edilmiştir. Sonra muhaliflerin, müteahhirîn âlimler arasında ehliyeti haiz kimseler için bunun mümkün olamayacağı şeklindeki kanaatleri belirtilmiştir. Akabinde İbnü's-Salah'ın, müeahhirinin mütekaddimine göre ehliyet bakımından zayıf olduğuna dair delili ortaya koyulmuştur. İbnü'sSalâh'ın görüşüne, mütekaddimînin raviler üzerine hüküm verme konusunda otorite olması, müteahhirînin ise onlara tabiiyyeti ve hadis hakkında hüküm vermeninin râvî hakkında hüküm vermenin bir cüz'ü oluşu ile destek verilmiştir. Sonra ehliyet hususunda aralarında farklılıklar görülmesine binaen, mütekaddimîn ile müteahhirîn arasında ehliyet farklılaşmalarının ışığında muhaliflerin delilleri tartışılmıştır. Bu farklılıkların ilmi seviye, tecrübe ve fikri yetkinlik, yöntem farklılığı ve fıkhi ya da başka bir mezhebten harici etkilenme olmak üzere dört konuda ortaya çıktığı açıklanmıştır. Sonra meselede tercihe şayan olan Süyûtî'nin görüşü beyan edilmiştir. Buna göre Süyûtî'nin İbnü'sSalâh'a itirazı söz konusu değildir. Çünkü "sahîh", usûl kitaplarında açıklandığı üzere, "sahih lizâtihî" ve "sahîh liğayrihî" olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. İbnü's-Salah'ın mâni gördüğü şey birinci kısımla ilgilidir. İkinci kısma gelince, bunda ne İbnü's-Salâh ne de diğerleri bir mani görmektedir. Nitekim Süyûtî, müteahhirinin sahih gördüğü hadisleri incelemiş ve bunların sahîh lizâtihî değil de sahîh liğayrihî türünde hadisler olduğunu görmüştür. Makalenin sonunda ise hadis tenkidi alanında yararlı olacağını düşünülen önemli sonuç ve tavsiyelere yer verilmiştir.

This is an article in the science of Hadith shed light on the eligibility of latecomers mohaddith - who came from after the fifth hijri century - in judging the Hadith.It explained that Ibn al-Salah is the first one talked about their eligibility and introduced his opinion about impossibility of their rules. Then it showed the different opinion which stated that it is possible to the latecomers who the eligibility is available for that.Then it showed evidence of Ibn al-Salah in the weakness of the eligibility of preceding Mohaddith for latecomers, and it supported this by the competence of the preceding Mohaddith in judging the narrators and submission of latecomers to them in this matter, and that the judgment on the Hadith is a branch of judging the narrator.Then it discussed the violators evidence in the light of variation between the two eligibilitie including shows variation including shows variation eligibility between preceding and latecomers Mohaddith, explaining the difference between 2 eligibilities which is manifested in four things: (a) scientific status (b) experience intellectual (c) different approach (d) external vulnerability like jurisprudential doctrine or other. Then it showed that the most correct in this matter is the opinion of Hafiz Suyuti it is no objection to Ibn al-Salah, because the sahih is two kind true to himself, true to others, as planned, in the book of the term, which prevented Ibn al-Salah is the first section only but the second section: he or anyone else does not prevent, and that Suyuti also examined what the latecomers corrected, and he found it followed the true to others not for its own sake. In conclusion I recorded the most important findings and recommendations that I've seen useful in monetary of Hadith.