Özel yetenekli çocuklar için destek eğitim uygulamalarının geliştirilmesinde öğretmen eğitimlerinin etkileri

Abstract

Bu araştırmada ilkokullarda özel yetenekliler için açılan destek eğitim uygulamalarının geliştirilmesine odaklanılmıştır. Bu doğrultuda ilgili alan yazın ışığında özel yetenekli öğrenciler ile çalışmalar yapan sınıf öğretmenlerine yönelik bir eğitim hazırlanmıştır. Bu araştırmanın temel amacı özel yetenekli çocuklar için destek eğitim uygulamalarının geliştirilmesinde öğretmen eğitimin etkilerini incelemektir. Araştırmada verilen öğretmen eğitimlerinin öğretmenlerdeki özel yeteneklilik algılarına ve öz yeterliklerine etkisi test edilmiştir. Araştırmada deneysel yöntem boyunu da içeren karma araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında Amasya ilinde görev yapan toplam 28 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Özel Yetenekli Çocukların Öğretmenlerine Yönelik Algı Testi, Özel Yetenekliler Eğitimine İlişkin Öz Yeterlik Ölçeği ve metaforlar kullanılmıştır. Testler deneysel işlem öncesinde ve sonrasında uygulanırken, metaforlar da deneysel işlem öncesi ve sonrasında toplanmıştır. Toplanan metaforlarda "özel yeteneklilik, yaratıcılık, yönlendirilmiş beyin fırtınası ve zenginleştirme" kavramları olmak üzere dört kavram üzerinde veriler toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen nicel verilerin analizinde parametrik testlerden, metaforların analizinde ise içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada destek eğitimi geliştirmeye yönelik öğretmen eğitiminin, öğretmenlerin özel yeteneklilerin eğitimine yönelik özyeterliklerini olumlu yönde geliştirdiği tespit edilmiştir. Metaforlardan elde edilen bulgulara göre özel yeteneklilik (ön metafor sayısı (ÖMS)=49, son metafor sayısı (SMS)=69), yaratıcılık (ÖMS=31, SMS=54), yönlendirilmiş beyin fırtınası (ÖMS=20, SMS=47), zenginleştirme (ÖMS=19, SMS=45) kavramlarında son metafor sayıları ön metafor sayılarından yüksektir. Sınıf öğretmenlerinin üretmiş olduğu metaforlardan, "alternatif", "su", "güneş", "yıldız", "gökkuşağı", "uzay" ve "çiçek" metaforları en çok üretilen metaforlar olmuştur. Araştırma sonunda özel yetenekliler için destek eğitim hizmetlerinin geliştirilmesinde verilen öğretmen eğitiminin hem öz yeterlilik geliştirilmesinde hem de özel yetenekliler ve eğitimleri hakkında zihinsel imajların olumlu yönde geliştirilmesine fayda sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ulaşılan sonuçlar ilgili alan yazın ışığında tartışılmış ve ileride yapılacak araştırmalara yönelik bazı öneriler sunulmuştur.

This study focuses on the development of support education practices for gifted students in primary schools. In this direction, a training was prepared for classroom teachers who work with gifted students in the light of the relevant literature. The main purpose of this study is to examine the effects of teacher training on the development of support education practices for gifted children. The effects of teacher training on teachers' perceptions of giftedness and their self-efficacy were tested. In the study, mixed research methods including the experimental method were utilized. The study group of the research consists of 28 classroom teachers working in Amasya province in the 2020-2021 academic year. Perception Test for Teachers of Gifted Children, Self-Efficacy Scale for Gifted Education and metaphors were used as data collection tools. The tests were administered before and after the experimental procedure, and the metaphors were collected before and after the experimental procedure. In the collected metaphors, data were collected on four concepts: "giftedness, creativity, guided brainstorming and enrichment". Parametric tests were used to analyze the quantitative data obtained from the research and content analysis was used to analyze the metaphors. In the study, it was determined that teacher training to develop support education positively improved teachers' self-efficacy towards gifted education. According to the findings obtained from the metaphors, the number of final metaphors (FM) is higher than the number of preliminary metaphors (PM) in the concepts of giftedness (PM=49, FM=69), creativity (PM=31, FM=54), directed brainstorming (PM=20, FM=47), enrichment (PM=19, FM=45). Among the metaphors produced by classroom teachers, "alternative", "water", "sun", "star", "rainbow", "space" and "flower" metaphors were the most frequently produced metaphors. At the end of the research, it was concluded that the teacher training provided in the development of support education services for gifted students was beneficial both in developing self-efficacy and in developing positive mental images about gifted students and their education. The results of the study were discussed in the light of the related literature and some suggestions for future research were presented.