Nûru’l-İslâm Adlı Eserin Söz Varlığı Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Eski Anadolu Türkçesi döneminde telif ve tercüme pek çok eser kaleme alınmıştır. Kuran tercümesi, hadis tercümesi, siyer tercümesi, kısasü’l-enbiya, tezkiretü’l-evliya gibi türlerde eserler ortaya konulmuştur. Bu türlerden biri de fıkıh metinleridir. İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasıyla beraber zamanla fıkhî konuları içeren çeşitli eserler kaleme alınmaya başlanmıştır. Kudûrî Tercümesi, Ferâiz Kitâbı, Kitâb-ı Gunya, Nazmü’l-Hilâfiyat Tercümesi, Hulvaiyyât-ı Şâhî, Vikâye Tercümesi gibi eserler bu türün başlıca örnekleridir. Yayına hazırlamakta olduğumuz Nûru’l-İslâm adlı eser de fıkıh türünde değerlendirilebilecek bir eserdir. Eserde genel olarak diğer fıkıh metinlerinde de karşılaşılan oruç, namaz, hac, zekât, nikâh, boşanma, miras, kölelik, cariyelik gibi konuların işlendiği görülür. Bu konuların yanında kimi zaman fıkhî meselelerin yer aldığı çeşitli kıssalara da eserde yer verilmiştir. Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi Yazma Eserler Koleksiyonu numara 199’da yer alan eser, harekeli nesihle istinsah edilmiş mensur bir eserdir. Eser genel olarak Eski Anadolu Türkçesi dil özellikleri gösterse de yer yer ağız özelliği olarak değerlendirilebilecek dil unsurları taşımaktadır. Bu çalışmada Nûru’l-İslâm adlı eserin söz varlığı ele alınmıştır. Zengin bir kelime hazinesine sahip olan eserin söz varlığı çeşitli başlıklar altında değerlendirilmiştir. Ayrıca fıkıh türüne ait olan eserdeki fıkıh terimleri de ayrı bir başlık altında ele alınmıştır. Çalışma ile eserin söz varlığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.