Milli Eğitim Bakanlığının Yetiştirme Yurtlarıyla İmtihanı: Özel Eğitim ve Çocuk Koruma Alanından Tarihsel Deneyimler

Abstract

Türkiye’de yetiştirme yurtları 1949-1983 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak hizmet vermiş kuruluşlardır. 1983 yılında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kurulunca, yetiştirme yurtları SHÇEK’e devredilmiştir. Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı oldukları dönemde yetiştirme yurtlarının eğitim sistemi içerisinde ne tür etkiler oluşturduklarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma doküman incelemesine dayanmaktadır. Bulgulara bakıldığında; yetiştirme yurtlarının Milli Eğitim Bakanlığına bağlı birer özel eğitim kurumu gibi kabul edildiği ve özel eğitimin, sosyal engelleri de kapsayacak şekilde geniş kapsamlı düşünüldüğü anlaşılmaktadır. Bu nedenle korunmaya muhtaç çocuklar da özel eğitim kapsamında değerlendirilmiştir. Yetiştirme yurtlarının yapısını ve işleyişini etkileyen temel düzenlemelerden Milli Eğitim Bakanlığı sorumlu olmuştur. Milli Eğitim Bakanlığının uygulamalarında yetiştirme yurtlarının genel yetiştirme yurdu ve özel yetiştirme yurdu şeklinde iki tip olduğu görülmektedir. Genel yetiştirme yurtları, herhangi bir engel durumu bulunmayan korunmaya muhtaç çocuklar için açılan yurtlardır. Özel yetiştirme yurtları ise bedensel, zihinsel ya da sosyal engelleri nedeniyle normal eğitime devam edemeyen çocukların özel bir eğitim ve öğretime tabi tutuldukları yurtlar olarak kabul edilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı, yetiştirme yurtları kapsamındaki görevlerini dönemin koşulları içerisinde yerine getirmeye çalışmıştır.