Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Millî Kimlik İnşasında Annelerin Rolü

Abstract

Türk edebiyatında seçkin bir yere sahip olan Ömer Seyfettin, gerek hikâyelerinde gerekse makalelerinde millî şuurun önemi üzerinde durur. Olması gerekeni kimi zaman olumsuz örnekler üzerinden veren kimi zaman da olduğu gibi kurgu dünyasına taşıyan ve Türk milleti adına doğruyu/iyiyi/güzeli okura sezdirmeye çalışan Ömer Seyfettin, millî şuurun millî hafızayı canlı tuttuğuna ve kimlik inşasının oluşmasına katkı sağladığına inanır. Bu bağlamda onun hikâyelerinde kimlik inşasının gerçekleşmesine katkı sağlayan en önemli unsurlardan birisi, annelerdir. Anneler, çocuğu dünyaya getirmenin ötesinde kültürel belleğin taşıyıcısı ve aktarıcısı olmaları nedeniyle değer taşırlar. Çalışmada üzerinde durulacak hikâyeleriyle çocuğa dil, tarih ve din şuurunu veren ya da veremeyen, çocuğu ait olduğu toplumun maddî ve manevî değerleriyle yetiştiren veya yetiştiremeyen, çocuğa millî ve dinî aidiyet duygusunu kazandıran ya da kazandıramayan anneler üzerinden kimlik inşasında annelerin taşıdığı önemi ve rolü vurgulayan Ömer Seyfettin, aynı zamanda Türk ve yabancı kadınlarla yapılan evliliklerin çocuğun kimlik inşasında ne derece etkili olup olmadığı üzerinde de durur. İlk Namaz, Fon Sadriştayn’ın Karısı, Fon Sadriştayn’ın Oğlu ve Piç hikâyelerinin ele alındığı bu çalışmada hikâyelerdeki anneler ve çocuklar arasında yapılacak olan karşılaştırmalarla anne-çocuk-kimlik inşası arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılacaktır.