İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI

Abstract

Metaforlar, bir konu ya da kavram hakkında insanların düşünme şekillerini ortaya koyan önemli araçlardır. Öğrenmenin anlamlı olarak gerçekleştirilmesinde önemli bir yere sahiptir.Araştırmada ilkokul 3 ve 4. sınıfta eğitim gören öğrencilerin ''uzay'' kavramına ilişkin düşünce ve algılarının metaforlar vasıtasıyla tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu Diyarbakır ilinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı farklı ilkokulların 3 ve 4. sınıflarından 233 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 108'i 3. sınıfta, 125'i 4. sınıfta öğrenim görmektedirler. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim çalışmasının kullanıldığı bu çalışmada 2015-2016 öğretim yılının güz döneminde "uzay" kavramına illişkin düşünce ve algılarının tespit edilmesi amacıyla ''Uzay............. gibidir. Çünkü ...................'' cümlelerinin yazılı olduğu kağıtlar öğrencilere dağıtılmış, boşlukları tek bir noktaya odaklanarak doldurmaları istenmiştir. Dağıtılan kağıtlar toplandıktan sonra ürettikleri metaforların analizi yapılmıştır. Analizler; literatürde metafor analizlerinde kullanılan adlandırma, tasnif etme (eleme ve arıtma) kategori geliştirme, geçerlik ve güvenirliği sağlama ve verileri bilgisayar ortamına aktarma aşaması şeklinde yapılmıştır. Belirlenen kategorilere göre öğrencilerin uzayı bilimsel, soyut ve somut kavramlara benzettikleri, günlük hayatla ilişkilendirdikleri, orayı gidip göremedikleri için korktukları ve karanlık olarak nitelendirdikleri belirlenmiştir.Uzaylıların olduğunu düşündükleri ve Dünya'yı istila edeklerini söylemeleri önemli bulgular arasındadır. Ayrıca öğrenciler uzayı yuvarlak giderilmesi, merak duygularının artması, uzaya yönelik ilgi ve motivasyonlarının artması için öğretmenlerin ders sürecinde akılda kalıcı etkinliklerin ve dikkat çekici materyallerin kullanmaları önerilmektedir

Methafors are the tools to indicate the ideas of the people about a subject or concept. They have a key role to realize the meaningful learning. In this research, it is aimed to determine 3rd and 4th grade primary school students' thoughts and perceptions about ''space'' concept though metaphors. The research group consisted of 233 students who were attending 3rd and 4th grade in different public schools of National Education Ministry in Diyarbakır. 108 of them were in 3th grade and 125 of them were in 4th grade. In this research, we used phenomenological pattern of qualitative research. The students, who were attending to the fall term in 2015-2016 academic year, were asked to fill the blanks on the given papers about the questions such as ''Space is like................................ . Because......................... .'' When the papers collected, their metaphors were analyzed. The analyses used in metaphor analysis in literature were done according to denomination, classification, developing category, reliability and validity and typing the data on the computer. Related to the determined categories, the students described the space as scientific, abstract and concrete concepts, illustrate it with their daily life and they found it dark as they haven’t seen it there. That there are creatures in the space and that they can invade the earth is amoung the important findings. Furthermore, students describe the space as circular in shape. To overcome their fears, it is suggested to the teachers to give specific examples and activities during the teaching sessions to increase their curiosity and motivation towards space