FRANSA SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ LAİKLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ

Abstract

1789 Fransız İhtilali’nden sonra laiklik, eşitlik, özgürlük, cumhuriyet, demokrasi ve milliyetçilik gibi kavramların gelişmesine ve daha hızlı yayılmasına katkıda bulunan Fransa, kendini laik ve demokratik bir cumhuriyet olarak tanıtmaktadır. 1905 yılında din ve devlet birbirinden ayrılmış, din ferdi bir hak olarak görülmüştür. Ancak Fransız toplumun kozmopolit yapısı ve son zamanlarda meydana gelen olaylar nedeniyle laiklik daima Fransa’nın gündeminde kalmıştır. Özellikle “laik eğitim” 1789 Fransız İhtilali’nden bugüne kadar sürekli üzerinde önemle durulan bir konu olmuştur. Çünkü vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi konuları Fransız toplumunun en çok önemsediği konular arasında yer almaktadır. Şüphesiz disiplinlerarası bir ders olan Sosyal Bilgilerin iyi bireyler yetiştirilmesindeki payı büyüktür. Bu bağlamda Sosyal Bilgiler gibi vatandaşlık eğitiminde öncü olan derslerin öğretim programlarının eşitlikçi ve laik bir biçimde oluşturulması ülkelerin geleceği açısından hayati öneme sahiptir. Fransa’da Sosyal Bilgiler dersinin muadili Tarih-Coğrafya dersidir. Bu ders ortaokulun (collège) bütün sınıf seviyelerinde zorunlu olarak okutulmaktadır. Bu çalışmada nüfusunun yaklaşık %10’unu Müslümanların oluşturduğu Fransa’nın Tarih-Coğrafya Dersi Öğretim Programının laiklik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada; Tarih-Coğrafya Dersi Öğretim Programında bulunan dini öğelerin tarih eğitimi kapsamında ve bilimsellik ilkesi doğrultusunda yer aldığı, öğretim programında bütün dinlere eşit bir şekilde yaklaşıldığı ve bu konuda öğretim programının tarafsız olduğu, herhangi bir dine yönelik olarak olumsuz ifadelere yer verilmediği, öğretim programının laik bir doğrultuda oluşturulduğu gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca öğretim programında laikliği doğrudan konu alan herhangi bir temanın veya konunun olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda öğretim programında likliği doğrudan konu alan temalara ve konulara yer verilmesi önerilmiştir.