ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞU OLAN EVLİ BİREYLERİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ İLE ÇİFT UYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİDE BAĞLANMA YARALANMALARININ ARACI ROLÜ

Abstract

Bu çalışmanın amacı; özel gereksinimli çocuğu olan, en az bir yıldır evli bireylerin kişilik özellikleri ile çift uyumları arasındaki ilişkilerde bağlanma yaralanmalarının aracı rolünün incelenmesidir. Çalışma grubu özel gereksinimli çocuğu olan ve çalışmaya katılmak için gönüllü 167 evli bireyden oluşmaktadır. Çalışma verileri “Kişisel Bilgi Formu”, “Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi”, “Evlilikte Bağlanma Yaralanmaları Ölçeği” ve “Çiftler Uyum Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyon Analizi, Basit Doğrusal Regresyon Analizi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve Sobel Testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak elde edilen sonuçlara göre, özel gereksinimli çocuğu olan evli bireylerin kişilik özellikleri (nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık, sorumluluk), bağlanma yaralanmaları ve çift uyumları arasında anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Özel gereksinimli çocuğu olan evli bireylerin kişilik özellikleri (nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık, sorumluluk) bağlanma yaralanmalarını, bağlanma yaralanmaları çift uyumlarını ve kişilik özellikleri çift uyumlarını anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Nevrotizm ile çift uyumu, yumuşak başlılık ile çift uyumu ve sorumluluk ile çift uyumu arasındaki ilişkilerde bağlanma yaralanmalarının kısmi aracı rolü olduğu bulunurken; dışadönüklük ile çift uyumu ve deneyime açıklık ile çift uyumu arasındaki ilişkilerde bağlanma yaralanmalarının tam aracı rolü olduğu bulunmuştur. Çalışmanın sonuçları ilgili literatüre dayalı olarak tartışılmış ve gelecek yapılacak çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.