Kısas ve Diyet Cezalarında Kadın ve Erkeğin Birbirine Denkliği Meselesi

Abstract

İslam ceza hukukunun en bariz vasıflarından birisi cezaların eşitliği prensibine dayalı olmasıdır. Ancak literatüre bakıldığında bu prensibin bazı durumlarda ihmal edildiği görülmektedir. Bu durumlardan biri de diyet cezasında kadın ve erkeği birbirine denk kabul etmemektir. Oysaki kısas cezasında kadın ve erkeğin birbirine denk olduğu konusunda fukahanın çoğunluğunun ittifakı vardır. Diyet konusundaki denkliği kabul etmeme, diyetin bir nevi tazminat cezası olarak kabul edilmesi düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Savaşa ve tarıma dayalı toplumlarda kadının topluma kattığı katma değer ile erkeğinki farklı olmuştur. Bunun neticesinde kadının kaybının topluma verdiği zarar erkeğin kaybı kadar olmamıştır. Sonuç olarak kadının diyetinin erkeğin diyet miktarının yarısı olduğu fikri genel kabul görmüştür. Bu anlayışı destekleyen bazı zayıf rivayetlerin varlığı da konunun günümüze kadar üzerinde ittifak edilen ve içtihada kapalı bir alanmış gibi algılanmasına neden olmuştur. Biz bu çalışma ile diyet cezasında kadın ve erkeğin birbirine denkliği meselesini deliller üzerinden inceleyerek konunun gerçekten içtihada kapalı bir alan olup olmadığını ortaya koymaya çalışacağız.