Çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamında gerçekleşen öğrenci-öğretmen etkileşimi üzerine kültürel bir incelenme

Abstract

Öğrenci-öğretmen etkileşiminin güdülenme, akademik başarı, bağlanma ve devamlılık gibi bir takım değişken üzerinde başat role sahip olduğu dikkat çekmektedir. Bu etkileşimin önemi dikkate alındığında farklı sosyo-kültürel yapıya sahip toplumlarda öğrenci-öğretmen etkileşiminin nasıl gerçekleştiğinin açığa çıkarılması önem kazanmaktadır. Bu görüşten hareketle, bu araştırma uzaktan eğitim programlarında yürütülen çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamında gerçekleşen öğrenci-öğretmen etkileşimini Hofstede (1983) tarafından geliştirilen kültür kuramının boyutlarından biri olan güç mesafesi ile Hall (1976) tarafından ileri sürülen kültürel iletişim eğilimleri bağlamında incelemektedir. Araştırma durum çalışması olarak desenlenmiş olup, nicel boyutunda kesitsel tarama, nitel boyutunda ise içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını uzaktan eğitim programlarında çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamında yürütülen derslere katılan 158 öğrenci oluşturmaktadır. Nicel verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler ile eşleştirilmiş t testinden yararlanılmıştır. Nitel veriler ise tümevarımcı içerik analizi yaklaşımı benimsenerek çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları katılımcıların yüksek bağlam kültürel iletişim eğilimlerinin düşük bağlam iletişim eğilimlerine göre daha baskın olduğunu, her iki eğilim arasındaki farkın da istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermektedir. Buna göre, jest ve mimikler, ses tonu, göz teması, beden dili, fiziksel yakınlık gibi çevresel etkileşim unsurlarının öğrenci-öğretmen etkileşiminde önemli olduğuna yönelik katılımcı görüşleri, etkileşimde yüksek bağlam etkileşim unsurlarına ihtiyaç duyulabileceğini göstermektedir. Çevresel etkileşim unsurları yüz yüze sınıf ortamında öğretmenin çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamına göre daha otoriter algılanmasına neden olmakla birlikte, yüz yüze sınıf ortamında katılımcılar yine aynı gerekçe ile düşüncelerini daha rahat biçimde ifade edebildiklerini belirtmiştir. Bu noktada dikkat çeken bir sonuç ise çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamında öğretmenin daha otoriter algılanma derecesinin oldukça az katılımcı tarafından ifade edilmesi iken, bu öğrenme ortamında düşüncelerini daha rahat ifade ettiğini belirten katılımcı sayısının yükseldiği ile karşılaşılmaktadır. Güç mesafesinin yüksek olduğu toplumlarda (örn: Türkiye) yüksek bağlam iletişim eğiliminin benimsendiği dikkate alındığında, araştırma sonuçlarının bu bulguyu destekler nitelikte olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamı yapısı gereği güç asimetrisini azaltabileceğinden, bu öğrenme ortamında düşüncelerini daha rahat ifade eden katılımcıların olmasının bu görüşü destekler nitelikte olduğu düşünülmektedir. Araştırma sonuçlarının çevrimiçi eşzamanlı öğrenme ortamında gerçekleşen öğrenci-öğretmen etkileşiminin gerek öğrenci gerekse de öğretmenin kültürel arka planı ile uyumlu bir biçimde sürdürülebilmesinde dikkate alınabilecek bir grup değişkeni açığa çıkarması nedeniyle önemli olduğu düşünülmektedir.

Student-teacher interaction is one of the proxy factors for students' motivation, academic achievement, engagement and retention. Student-teacher interaction varies with respect to different socio-cultural backgrounds and it is prominent to reveal how this interaction manifests within different cultural niches. From this point of view, this study aimed at investigating student-teacher interaction in online synchronous learning environment through power distance (Hofstede, 1983) and high – low context (Hall, 1976) cultural dimensions. The study underpinned case study approach in which quantitative and qualitative data were collected simultaneously. The cross-sectional method was used for the quantitative, and content analysis was used for the qualitative approach. The statistical analysis were carried out with data collected from 158 students. Descriptive statistics and paired sample t-test was used to analyze the quantitative data, and deductive descriptive qualitative content analysis was used to analyze the qualitative data. The results show that high context communication tendencies was greater than low context, and the difference was statistically significant. This finding implies that participants value eye contact, proxemics or body language as student-teacher interaction occurs. Due to high context tendencies, the majority of the participants stated that the teacher is recognized more authoritarian in face-to-face classroom environment. The number of participants seeing teacher as an authority figure in online synchronous learning environment was quiet low. The number of participants expressing their ideas more comfortably in face-to-face brick and mortar environment due to the availability of high context communication factors is greater than online synchronous learning environment. However, there is an increase in the number of participants expressing their ideas more comfortably in online synchronous learning environment. The reason that there is an increase in the number of participants expressing their ideas more comfortably in online synchronous learning environment might be attributed to lessened power asymmetries in this learning environment. The results of the study is important to align student-teacher interaction in online synchronous learning environment with respect to cultural backgrounds.