19. yüzyılın ortalarında Akdağ nahiyesi'nin sosyal ve ekonomik yapısı

Abstract

Osmanlı Devleti'nin sosyal ve iktisadi tarih çalışmalarına ışık tutan kaynaklar arasında 19. yüzyılda tutulmuş olan Temettü Defterleri ait oldukları döneme dair önemli bilgiler içermektedir. Kaza ve köylerin hane hane ele alınarak, herkese ait şahsî mal varlıklarının emlak, arazi, hayvanat ve ürün gibi bilgilerinin kaydedildiği teferruatlı bilgiler içeren defterlerdir. Bu defterlerde hane reisinin sahip olduğu mal varlığının yanında hane reislerinin meslekleri, hangi zanaat kolunun geliştiği, bir kasabada en çok hangi hayvanın beslenip yetiştirildiğine dair bilgilerin yanında; aile isimleri, şahıslara ait isimler ve lakaplar, akrabalık ilişkileri, vakfedilen emlak, ziraat yapılan alanlar, kazanç elde edilen hayvanlar, kazanç miktarları, yıllık gelirler ve daha birçok ayrıntılı bilgiye yer verilmiştir. Bu çalışmada, 1844-1845 yılında tutulan temettuat defterlerinde yer alan kayıtlardan hareketle Sivas Eyaleti, Amasya Sancağı, Akdağ Nahiyesinin 19. yüzyıl ortalarında sosyal ve ekonomik yapısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Akdağ Nahiyesi ahalisinin geçimini tarım ve hayvancılıktan sağladığını söylemek mümkündür. Tarımsal faaliyetler olarak, dutluk bağı, üzüm bağ, meyve bahçesi ve bunun yanında arıcılık ön plana çıkarken, büyükbaş hayvan olarak sağman inek, küçükbaş hayvan olarak yoz keçinin yetiştirildiği görülmektedir. Köydeki meslekler tarım ve hayvancılığa göre şekillenmiş olup, bahçıvanlık, ırgatlık ve çobanlık en çok görülen mesleklerdir. Halkın Vergü-yi Mahsusanın yanında ödedikleri vergilerin başında da öşr'i harir ve öşr'i üzüm gelmektedir.

Among the sources that shed light on the social and economic history of the Ottoman Empire, the Dividend Registers, which were kept in the 19th century, contain important information about the period they belonged to. Accidents and households of households, taking into account the households, real estate, land, animal and product information such as the information is recorded in the book. information about which animals are fed and raised, as well as family names, personal names and nicknames, kinship relations, charitable real estate, agricultural areas, earning animals, earnings, annual income and many more detailed information is given. In this study, it was aimed to reveal the social and economic structure of Sivas Province, Amasya Sancağı and Akdağ Village in the middle of 19th century. It is possible to say that the livelihood of the population of Akdağ Village is derived from agriculture and animal husbandry. As agricultural activities, berry bond, grape vineyard, orchard and also beekeeping are prominent, while sheep as cow cattle and sheep as goat are raised. The occupations in the village are shaped by agriculture and animal husbandry, and gardeners, windmills and shepherds are the most common occupations. Beside the taxpayers paid by the public in the head of the taxpayers, they also pay perish and the grape comes.