Çevrimiçi öğrenme hazırbulunuşluğunda ebeveyn desteğinin rolünün incelenmesi

Abstract

Covid-19 pandemisi ile birlikte yüz yüze devam eden eğitim öğretimin yerini uzaktan öğretim almıştır. Uzaktan öğretimde eğitim gören öğrencilerin başarısını ve memnuniyetini etkileyen unsurlardan biri de çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluklarıdır. Çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluk uzaktan öğrenme sürecine etkin katılım ve bağlılık için gereken öz-yönelimli öğrenme, bilgisayar ve internet öz-yeterliği, iletişim öz-yeterliği ve motivasyon gibi öğrenci özelliklerinden oluşmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin Covid-19 pandemisi döneminde çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluklarında ebeveyn desteğinin rolünü incelemektir. Daha özel olarak, demografik değişkenlerin yanı sıra, öğrenmeye yönelik anne ve baba desteğinin öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluklarını yordama düzeyi belirlenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma Samsun ilinde 2020-2021 eğitim öğretim yılında eğitim gören 868 lise öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında veri toplama araçları olarak; öğrenmeye yönelik anne ve baba desteği ölçekleri ve çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluk ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma sorularına yönelik olarak betimsel analizler, bağımsız gruplu t-testi, MANOVA, Pearson Korelasyonu ve çoklu doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre lise öğrencilerinin çevrimiçi öğrenme hazırbulunuşluk düzeyleri ve öğrenmeye yönelik anne ve baba destek düzeyleri yüksektir. Çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluğu oluşturan faktörlerde (öz-yönelimli öğrenme, öğrenme için motivasyon, öğrenen kontrolü, bilgisayar ve internet öz-yeterliği ve çevrimiçi iletişim öz-yeterliği) cinsiyete göre farklılaşma görülmektedir. Buna göre; erkek öğrencilerin bilgisayar ve internet öz-yeterliği ve çevrimiçi iletişim öz-yeterliklerinin kız öğrencilerden daha yüksek düzeyde iken; öz-yönelimli öğrenme faktöründe kız öğrenciler erkek öğrencilerden daha yüksek düzeye sahiptirler. Çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluğu oluşturan faktörler yaş ve ebeveynlerin eğitim düzeylerine göre farklılaşma görülmektedir. Bu farklılaşma açısından, çevrimiçi iletişim öz-yeterliği için 14 yaşında olanlar 16 yaşındakilerden, 18 yaşında olanlar 16 yaşındakilerden daha yüksek öz-yeterliğe sahiptir. Ebeveyn eğitim düzeyine göre ise bilgisayar ve internet öz-yeterliği faktörü için; anneleri ve babaları yükseköğretim mezunu olan öğrenciler, ebeveynleri yükseköğretim mezunu olmayan öğrencilerden daha yüksek puana sahiptirler. Lise öğrencilerinin ebeveynleri tarafından sunulan öğrenmeye yönelik destek algılarında cinsiyete göre farklılaşma görülmemiştir. Katılımcıların ebeveynleri tarafından sunulan öğrenmeye yönelik destek algıları yaşa göre değişmemektedir. Katılımcı öğrencilerin ebeveynleri tarafından sunulan öğrenmeye yönelik destek algıları ebeveynlerin eğitim durumlarına göre değişmektedir. Ebeveynler tarafından sunulan destek algıları anne eğitim düzeyine göre değişmemektedir. Baba tarafından sunulan öğrenmeye yönelik destek açısından; yükseköğretim düzeyinde eğitim alan babaların çocukları, yükseköğretim düzeyinde eğitim almayanların çocuklarına göre daha yüksek destek algısına sahiptirler. Öğrenmeye yönelik ebeveyn desteği ile öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye yönelik hazırbulunuşluk algıları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki vardır. Öğrenmeye yönelik baba desteği, öğrencilerin bilgisayar ve internet öz-yeterliklerini ve iletişim öz-yeterliklerini anlamlı şekilde yordarken; öğrenmeye yönelik anne desteği yordamamaktadır. Benzer şekilde, öğrenmeye yönelik anne desteği öz-yönelimli öğrenme faktörünü yordarken; öğrenmeye yönelik baba desteği yordamamaktadır. Son olarak, öğrenen kontrolü faktörü ve öğrenme için motivasyon faktörü öğrenmeye yönelik hem anne desteği hem de baba desteği tarafından yordanmaktadır. Analizlerle elde edilen bulgular ilgili alanyazın temel alınarak tartışılmış ve ileride yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur.

With the Covid-19 pandemic, face-to-face education has been replaced by distance education. One of the factors determining the success and satisfaction of students in distance education is their readiness for online learning. Readiness for online learning includes student characteristics, such as self-directed learning, computer and internet self- efficacy, communication self- efficacy and motivation, which are required for effective participation and commitment to the distance learning process. Therefore, the aim of this study is to examine the role of parental support in readiness for online learning for high school students during the Covid-19 pandemic. More specifically, the capability of parental support for learning, besides demographic variables, to predict the readiness of students for online learning was determined. As a research methodology, survey research design, which is one of the quantitative research methods, was used. The study was carried out with 868 high school student participants studying in Samsun during the 2020-2021 academic year. As the data collection instruments; parental support for learning and readiness for online learning scales were used. Descriptive analyses, independent samples t-test, MANOVA, Pearson Correlation and multiple linear regression analyses were performed to answer the research questions. The results of the study show that the online learning readiness of high school students and parental support for learning are high. The factors of readiness for online learning (self-directed learning, motivation for learning, learner control, computer and internet self-efficacy and online communication self- efficacy) demonstrate variation by gender. Based on the findings, female students have higher levels in self-directed learning factor, while male students have higher levels in computer and internet self- efficacy, and online communication self-efficacy factors. The factors of readiness for online learning demonstrate variation by age and education levels of the parents. In terms of variation, 14-year-old students have higher self-efficacy than 16-year-old students for online communication self-efficacy, and 18-year-old students have higher self-efficacy than 16-year-old students. Based on parental education level, students whose parents are graduates of higher education have higher scores for the computer and internet self- efficacy factor compared to students whose parents are not graduates of higher education. The perceptions for the learning support offered by the parents of high school students demonstrate no variation by gender. The perceptions for the learning support offered by the parents of participants do not vary by age. The perceptions for the learning support offered by the parents of student participants vary by the educational status of their parents. The perceptions for the support offered by parents do not change by the education level of mothers. In terms of paternal support for learning, the children of fathers with higher education degree have higher perception of support compared to children of those who do not have higher education degree. There is a positive and significant correlation between parental support for learning and students' perceptions of readiness for online learning. While computer and internet self-efficacy and communication self-efficacy of a student can be predicted by paternal support for learning; they cannot be predicted by maternal support for learning. Similarly, while self-directed learning factor can be predicted by maternal support for learning, it cannot be predicted by paternal support for learning. Finally, the learner control factor and motivation factor for learning can be predicted by both maternal and paternal support for learning. The findings obtained from the analyses were discussed on the basis of the relevant literature and suggestions are presented for futurework.