Yaprak döken Quercus cerris. var cerris ve herdemyeşil Phillrea latifolia'da SLA ve LMA'nın yöne, mevsim ve iklimsel parametrelerde bağlı olarak değişimi

Abstract

Bu çalışmada, herdemyeşil Phillyrea latifolia ve yaprak döken Quercus cerris var. cerris taksonlarının bir vejetasyon dönemi boyunca spesifik yaprak alanının (SLA) ve yaprak ağırlığının yaprak a-lanma oranının (LMA) yöne, mevsime ve iklimsel parametrelere bağlı olarak değişimi incelenmiştir. Ayrıca, hem alan (SLA) hem de ağırlık cinsinden hesaplamalar yapılarak, sonuçta bir farklılık olup olmadığı da belirlenmeye çalışılmıştır. Arazi çalışması, Türkiye'nin kuzeyinde Samsun ilinde bulunan Q. cerris ormanında yürütülmüştür. Farklı yönlerden seçilen Q. cerris var. cerris ve P. latifolia bireylerinden aylık olarak yaprak örnekleri toplanmıştır. Her iki taksonun SLA ve LMA değerleri hesaplanarak istatistiki olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, P. latifolia'da Haziran ayı hariç, her iki taksonda da yöne bağlı önemli bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Bununla birlikte, her iki taksona ait SLA ve LMA değerlerinde mevsimsel varyasyon olduğu tespit edilmiştir. Her iki taksonda da, en yüksek SLA yeni yaprak çıkışının olduğu ilkbaharda Mayıs ayında, en yüksek LMA ise yaprakların en olgun olduğu dönem olan sonbahar başlangıcında Eylül ayında ölçülmüştür. Q. cerris var. cerris'de SLA ve LMA'nın sıcaklık ile ilişkili olduğu yağış ve nispi nem ile ilişkili olmadığı, P. latifolia'da ise SLA ve LMA'nın sıcaklık, yağış ve nispi nem ile ilişkili olmadığı belirlenmiştir. Alan (SLA) ve ağırlık (LMA) cinsinden hesaplanan sonuçlar karşılaştırıldığında, Q. cerris var. cerris'de farklılık olmadığı; P. latifolia'da ise değerlendirme ağırlık cinsinden yapıldığında varyasyon gruplarının sayısının arttığı belirlenmiştir. SLA ve LMA'nın kuru ağırlık ile ilişkisi incelendiğinde, her iki taksonda da LMA'nın biyomas ile ilişkisinin daha doğrusal olduğu görülmüştür. Bu nedenlerle ekolojik faktörlere bağlı varyasyon çalışmalarında ağırlık cinsinden değerlendirme yapmanın daha uygun olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: LMA, Phillyrea latifolia, Quercus cerris var. cerris, SLA, varyasyon.

In this study, variation in specific leaf area (SLA) and leaf mass per area (LMA) of evergreen Phillyrea latifolia and decidious Quercus cerris var. cerris were examined according to directional, seasonal and climatical parameters during a vegetation period. Calculations were done in both area and mass basis to determine if there was a difference in results or not. The field study was carried out in Q. cerris forest in Samsun, northern Turkey. Leaves were collected monthly from individuals chosen in different directions. SLA and LMA of both taxon were calculated and evaluated statistically. As a result, except June in P. latifolia, there wasn't significant difference in SLA and LMA due to direction. However, There were seasonal variations in SLA and LMA for both taxon. Maximum SLA was estimated in spring, May, maximum LMA was estimated in fall, September in both taxon. SLA and LMA of Q. cerris var. cerris were related with temperature, not related with fall and relative moisture, of P. latifolia weren't related with temperature, fall and relative moisture. Compairing results calculated in area and mass basis, there wasn't any differences in Q. cerris var. cerris; in P. latifolia number of variation groups increased in mass basis. Correlation between SLA and dry mass, LMA and dry mass were examined; it was found that correlation between LMA and biornass was most linear in both taxon. Thus, it is thought that evaluation in mass basis is more suitable for variation studies related with ecological factors. Keywords: LMA, Phillyrea latifolia, Quercus cerris var. cerris, SLA, variation.