ÇETİN ÖNER’İN “GÜLİBİK” ADLI ÇOCUK EDEBİYATI YAPITININ SÖZDİZİMSEL AÇIDAN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, "Gülibik" adlı yazınsal nitelikli çocuk edebiyatı yapıtındaki devrik tümcelerin varlığını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, "Gülibik" adlı yapıttaki kurallı ve devrik tümceler, içerik çözümlemesi tekniği ile incelenmiştir. Yapıtta belirlenen tümce sayısı tam olarak 997'dir. Bulgular incelendiğinde, yapıttaki kurallı tümce sayısı 597 (% 60.12) olmasına karşın devrik tümce sayısının 400 (yaklaşık % 40) olduğu anlaşılmıştır. Bulgulara göre, "Gülibik" adlı yapıttaki devrik yapılarda eylemden sonra en fazla geçen tür, "ad" 262 (% 49.15)'tir. Bunu sırasıyla "adıl" 105, "belirteç" 86, "önad" 46, "ilgeç" 29, "ünlem" 5 izlemektedir. Aynı zamanda, eylemden sonra kullanılan öğe sayısına göre "bir öğenin bulunduğu tümce" en fazla 305 (% 76.25) olmak üzere sırasıyla "iki öğenin bulunduğu tümce" 67 (% 16.75), "üç öğenin bulunduğu tümce" 18 (% 4.5), "dört öğenin bulunduğu tümce" 10 (% 2.5) olduğu görülmüştür. Sonuçta, kurallı tümcelerle devrik tümcelerin iç içe verilmesi, anlatıma canlılık katmıştır. Yapıtın dili, devrik tümcelerle konuşma diline yakın bir biçimde kullanılmıştır. Başka bir söyleyişle devrik tümceler, anlatımın duygu değerini arttırarak metni etkili kılmıştır. Eylem sonrası getirilen sözcüklerle yeğlenen bir anlatım, metne farklı duygu durumları ve düşünceler katmıştır. Böylelikle anlatıma devrik tümcelerin katılmasıyla sezinletilmek istenen duygu ve düşünceler, anlatımı, sözdizimsel açıdan tekdüzelikten çıkarttığı söylenebilir. Bu durum, yapıtın anlatım gücünü daha çok etkilemiştir

The purpose of this study is to determine the existence of inverted sentences in a child literature book called “Gülibik”, which has literary quality. For this reason, the sentences in the book called “Gülibik” were investigated with content analysis technique. The number of the sentences determined in the book is exactly 997. The findings revealed that the number of inverted sentences in the book is 400 (about 40 %) while the number of regular sentences in the book is 597 (60.12 %). According to the findings, the mostly mentioned genre in the inverted sentences in the book called “Gülibik” after the verbs is noun with 49.15 % (N=262). "Pronoun” 105, “adverb” 86, “adjective” 46, “particle” 29, “interjection” 5 follows this, respectively. Moreover, according to the number of items in the sentences, there are mostly “the sentence with one item” with 305 (%76.25). After that, there are mostly “the sentence with two item” with 67, “the sentence with three item” with 18, and “the sentence with four item” with 10, respectively. In conclusion, the use of regular sentences and inverted sentences together provides more effective expression. The language of the book is used approximate to oral language with inverted sentences. In other words, inverted sentences narration, text, effectively increasing the value of the feeling made it. An expression of preference after the action brought words, the text has added a different mood and thoughts. Thus, it can be concluded that the feelings and ideas that are desired to be sensed saved the expression from monotony from the syntactic aspect with the use of inverted sentences in the expression. This situation has greatly affected the structure of the narrative power