Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi

Abstract

Kaynaştırma, özel gereksinimli öğrencinin gerekli destek hizmetler sağlanarak, tam ya da yarı zamanlı olarak kendisi için en az kısıtlayıcı eğitim ortamı olan normal eğitim sınıflarında eğitim görmesidir. Türkiye'de kaynaştırma uygulamasının uygun şekilde yürütülebilmesi için gerekli yasa ve yönetmelik bulunmasına karşın, kaynaştırmanın uygulanışıyla ilgili sorunlar mevcuttur. Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine karşı tutum, etkileşim ve endişe düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesine olanak sağlayacak bir ölçme aracı geliştirerek, kaynaştırma uygulamalarında karşılaşılan problemlerin tespiti ve çözümü bakımından sürece katkı sağlamaktır. Çalışmanın örneklemini Amasya merkez ilköğretim okullarında görev yapan 68 sınıf öğretmeni ve 2009-2010 eğitim öğretim yılında, Amasya Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği programı son sınıfta yer alan 112 sınıf öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak dört bölümden oluşan bir ölçme aracı kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 18.00 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulardan hareketle sınıf öğretmeni ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine karşı tutumları ve engelli bireylerle etkileşim durumları arasında bazı maddeler de anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Bu farklılıkların mesleki tecrübe ve özel gereksinimli bireylerle ilgili hazır bulunuşluk düzeyi ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Görev başındaki sınıf öğretmenlerinin özel eğitim ve kaynaştırma eğitimi ile ilgili bilgi düzeylerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar, kaynaştırma uygulamalarının niteliğini de arttıracağı düşünülmektedir.

Inclusion is an educational approach providing students with special needs with education in normal classrooms, which is the least restrictive educational environment for them by offering the necessary services for full time or part time. Although the necessary laws and regulations appear to execute this inclusive practice properly in Turkey, there are some problems regarding its implementation. Aim of this study contributes to the implementation by determining and solving the problems encountered in the inclusive practices by developing an assessment instrument comparing the attitude, concern and interaction levels of pre-service and in-service elementary teachers towards inclusive education. The study sample consists of 68 in-service elementary teachers working at central elementary schools in Amasya and 112 pre-service elementary teachers in the elementary education program of Amasya University during the 2009-2010 academic year. For the study, an assessment consisting of four parts was developed and applied as a data collection instrument. The data gathered from the study was analyzed using the SPSS 18.00 package program. With the findings obtained, it has been determined that there are significant differences between the in-service and pre-service teachers' attitudes towards inclusive education and their interactions with individuals with special needs. It has been concluded that these differences are related to occupational experience and the preparation levels of the individuals with special needs. The findings of this study suggest that professional development workshops and seminars on special and inclusive education would improve the knowledge of in-service elementary teachers and enhance the qualification of the inclusive practices.