EFLAK VE BOĞDAN’DA FENERLİ BEYLER DÖNEMİNE GEÇİŞ SÜRECİ: MİHAİL RAKOVİÇA (1703-1744)

Abstract

1711 yılında gerçekleşen Prut Savaşı’nda Dimitri Kantemir’in ihanetinin anlaşılması üzerine Eflak ve Boğdan’da yerli boyarlardan bey atanması geleneğine son verilmiştir. Bu aşamadan sonra Tuna prensliklerinde artık Fenerli beyler dönemi başlamış olsa da bu geçiş çok keskin olmamıştır. Sayıları çok sınırlı olmakla birlikte birkaç boyar, Tuna prensliklerinin idaresindeki köklü Romen soylu varlığını 18. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmeyi başarabilmiştir. Rakoviça Ailesi bunlardan biridir. Ailenin en öne çıkan üyelerinden biri olan Mihail Rakoviça, üç kez Boğdan’da iki kez de Eflak’ta voyvoda olarak görev yapmıştır. Mihail Rakoviça’nın voyvodalıkları döneminde yaşanan siyasal ve askerî gelişmeler, Poltova savaşına dair başkente sunmuş olduğu istihbarî raporlar onun dönemini ilgi çekici kılmaktadır. Ayrıca Rakoviça’nın bir yönetici olarak ülkedeki boyarlar ve diğer Fenerli ailelere olan yaklaşımları, Rus Çarlığı ve Osmanlı Devleti arasında kurmaya çalıştığı denge, politik tercihleri, sadakat ve ihanet duyguları arasında yaşadığı çelişkiler incelenmeye değer diğer başlıklar olarak dikkati çekmektedir. Bu yönüyle Mihail Rakoviça’nın yaşamı, fikirleri ve icraatları yalnızca mensup olduğu Rakoviça Ailesi için değil Osmanlılar zamanında Balkanların tarihi için de bir değer taşımaktadır.

After Dimitri Kantemir's betrayal in the Pruth War in 1711 was discovered, the tradition of appointing beys from local boyars in Wallachia and Moldavia was ended. After this stage, although the period of Phanariot lords began in the Danube principalities, this transition was not very sharp. Although they were quite small ın number, a few boyars managed to maintain the ancient Romanian noble presence in the administration of the Danube principalities until the mid-18th century, one of which was the Rakoviça Family is one of these. One of the most prominent members of the family, Mihail Rakoviça, served as voivode three times in Moldavia and twice in Wallachia. The political and military developments during Mihail Rakoviça's voivodeship and the intelligence reports he submitted to the capital regarding the Battle of Poltava make his period stand out. In addition, Rakoviça's approach as a ruler towards the boyars and other Phanariot families in the country, the balance he tried to establish between the Russian Tsardom and the Ottoman Empire, his political preferences, and the contradictions he experienced between his feelings of loyalty and betrayal attract attention as other topics worth examining. In this respect, the life, ideas and performance of Mihail Rakoviça are of value not only for the Rakoviça Family to which he belonged, but also for the history of the Balkans during the Ottoman period.