FÂ’İZ EFENDİ VE ŞÂKİR BEY MECMUASI’NDA FİHRİST, TERCİ-İ BEND, TERKİB-İ BEND, GAZEL, GAZEL-İ MÜZEYYELLER VE SEYYİD VEHBÎ’NİN BİLİNMEYEN BİR GAZEL-İ MÜZEYYEL-İ BÎ-NUKADI

Abstract

Klasik Türk edebiyatında şairler şiirlerini dîvan ve mecmualarda toplamışlardır. Bu yüzden edebiyatımızın en büyük kaynağı bu eserlerdir. Fâ’iz Efendi ve Şâkir Bey Mecmuası da özellikle Lâle Devrine ışık tutması bakımından önemli bir kaynaktır. Bu mecmua, Süleymaniye Kütüphanesi’nin Halet Efendi Bölümü’nde yer almaktadır. 636 varaktan oluşan mecmuada toplam 502 adet şiir mevcuttur. İçerisinde 256 kaside, 160 tarih, 19 gazel-i müzeyyel, 4 gazel, 9 terkîb-i bend, 5 terci-i bend ve diğer nazım şekilleri bulunmaktadır. Bu çalışmamızda Lâle Devri şairlerinin şiirlerini barındıran Fâ’iz Efendi ve Şâkir Bey Mecmuasındaki Fihrist, Terci-i Bend, Terkib-i Bend, Gazel ve Gazel-i Müzeyyellerden bahsedip, inceleme esnasında Seyyid Vehbî’nin Hamit Dikmen tarafından yayınlanan dîvanında yer almadığını fark ettiğimiz bir gazel-i müzeyyelini ele alacağız. Bu gazel-i müzeyyel noktasız harfler kullanılarak yazılmıştır. Türü ise methiyedir. Şiirde, dönemin padişahı olan III. Ahmed ve Sadrazam Damat İbrahim Paşanın ortak yönlerinden övgüyle bahsedilmiştir. Bu çalışma ile Seyyid Vehbî’nin bilinmeyen bu gazel-i müzeyyelini edebiyat âlemine tanıtmak amaçlanmıştır.

In classical Turkish literature, poets collected their poems in dîvan and poetry collections mecmuas . In this respect, they are a great resource for our literature. Fâ'iz Efendi and Şâkir Bey Mecmuası is an important source especially in terms of shedding light on the Tulip Age. This poetry collection is located in the Halet Efendi Department of the Süleymaniye Library. There are 502 poems in the poetry collection consisting of 636 leaves. It contains 256 ode, 160 history, 19 ghazel-i muzeyyel, 4 ghazel, 9 terkib-i bend, 5 terci-i bend etc. There are verse forms. In this study, the poetry of the poems of the Tulip Age, Fâ'iz Efendi and Şakir Bey, who talked about the magistrates of Terci-i Bend, Terkib-i Bend, Ghazel and Ghazel-i Muzeyyel, did not appear in the division of Seyyid Vehbî published by Hamit Dikmen. We will consider a ghazal-i müzeyyel that we noticed. This ghazel-i muzeyyel is written using non-dotted letters. Its type is eulogy. In poetry, the sultan of the period III. Common aspects of Ahmed and Grand Vizier Damat İbrahim Pasha were mentioned. With this study, it is aimed to introduce Seyyid Vehbî's unknown ghazel-i muzeyyel to the realm of literature.