Lise Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı ile Sanal Zorba ve Mağdur Olma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Öz: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmelerin sonucu olarak internet ve sosyal medya kullanımı oldukça yaygın hale gelmiştir. Bu durumun hayatımıza birçok faydası olmasına sağlamasına rağmen amacı dışında kullanılması ile beraber faydalarının aksine olumsuz yaşantıların oluşmasına neden olabilmektedir. Bunlardan biri de sanal zorbalıktır. Özellikle ergenlik dönemindeki lise öğrencilerinin bağımlılık düzeyindeki sosyal medya kullanımları, kullanım ve denetim konusundaki bilgi eksiklikleri onların sanal zorbalıkla sıklıkla karşılaşmalarına zemin hazırlamaktadır. Bu bağlamda bu araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ile sanal zorba ve mağdur olma durumları arasındaki ilişkide belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel modele uygun tasarlanan araştırmaya Tokat ilinde eğitimine devam eden 303 lise öğrencisi katılmıştır. Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği ile Sanal Zorba/Kurban Ölçeği araştırmanın veri toplama araçlarıdır. Araştırmanın veri analizinde Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi ile binominal lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi sonucunda öğrencilerin sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile sanal zorba/mağdur olmaları arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Binominal lojistik regresyon analizi sonucunda ise sosyal medya bağımlılığının öğrencilerin sanal zorba/mağdur olmalarının anlamlı yordayıcısı olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları pozitif psikoloji literatürü doğrultusunda yorumlanmıştır.

Abstract: As a result of the fast developments in information and communication Technologies, internet and social media usage became widespread. This has many benefits for our lives; however, when it is misused, it may cause negative experiences. One such example is cyberbullying. Especially for pubescent high-school students, using social media at the addiction level, lack of knowledge about usage and control paves the way for cyberbullying. In this sense, this research aims to determine the relationship between the social media addiction of high-schoolers and their susceptibility to become a cyberbully or a cyber victim. For this purpose, for the research designed in line with relational model 303 high-school students from Tokat participated. The collection tools are Social Media Addiction Scale and Cyberbully/Cyber Victim Scale. The data analysis of the research was carried out through Pearson moments multiplication correlation analysis, and binominal logistic regression analysis. As a result of the Pearson moments multiplication correlation analysis; positive statistically meaningful relations were found between social media addiction levels and becoming a cyberbully/cyber victim. As a result of the binominal logistic regression analysis; it was found that social media addiction was a meaningful precursor for students to become cyberbullies/ cyber victims. The findings of the research are interpreter in line with positive psychology literature.