15. YÜZYILDA YAZILMIŞ MENSUR BİR AKÂİD-NÂME ÖRNEĞİ: YĖGEN MAHMÛD’UN ENVÂRU’L-KULÛB’Ü

Abstract

Şeyh Bedreddin’in (öl.1420) müritlerinden olan Yėgen Mahmûd tarafından 15. yüzyılda yazılan Envâru’l-Kulûb, İslamın temel esaslarını anlatan mensur bir akâid-nâmedir. Eser; “Allah, Kur'ân-ı Kerîm, hurûf-ı mukatta’ât, Hz. Muhammed, iman, namaz, zikir, akıl, nefis ve vesile” olmak üzere on bâbdan oluşur. Her bâb, yazar tarafından ilgili ayetlerin tefsiri yapılarak açıklanmıştır. Harekeli nesihle 187 varak, 15 satırdan oluşan eserin yazarı Yėgen Mahmûd hakkında kaynaklarda bir bilgiye rastlanılmamıştır. Aynı şekilde eserin telif/istinsah tarihi hakkında da bir bilgi yoktur. Kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanılmamışsa da yazarın şeyhinin Şeyh Bedreddin (öl.1420) olmasından hareketle eserin 15. yüzyılda yazıldığını söylemek mümkündür. Eser, 14-15. yüzyılların dinî ve siyasî yönüyle öne çıkan şahsiyetlerinden Şeyh Bedreddin’in müritlerinden biri tarafından kaleme alınması ve içeriğinde temel dini konulara yer verilmesi bakımından önemlidir. Envâru’l-Kulûb, harekeli bir Eski Anadolu Türkçesi metni olma özelliğiyle Eski Anadolu Türkçesinin yazım ve dil hususiyetlerini göstermektedir. Bu çalışmadaki amacımız Envâru’l-Kulûb adlı mensur akâid-nâmeyi tanıtmak ve yazıldığı dönemin yazım ve dil özelliklerini örneklerle ortaya koymaktır.