AMASYA’DA BİR İLİM YUVASI: MECDÎZÂDE ABDURRAHMAN KÂMİL YETKİN (Ö. 1941) VE OĞULLARI MEHMET SABRİ YETKİN (Ö. 1963), AHMET EMRÎ YETKİN (Ö. 1974), MUSTAFA NİYAZİ YETKİN (Ö. 1959)

Abstract

Amasya, ilim, kültür ve sanat açısından zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Özellikle Osmanlı döneminde şehzadelerin yetiştiği siyasi merkezlerden biri olması, şehrin sosyo-kültürel açıdan da gelişmesinde etkili olmuştur. Bu çerçevede Amasya’da pek çok ilim adamı ve sanatkâr yetişmiştir. Şehir aynı zamanda ilim adamları için de cazibe ortamı oluşturmuştur. Dışarıdan gelen önemli şahsiyetler şehre yerleşmiş ve burada eğitim-öğretim çalışmalarında bulunmuşlardır. Amasya’ya Kırım’dan göç eden ve kesintisiz birkaç kuşak boyunca içinden ilim adamları çıkaran köklü ailelerden birisi de Mecdîzâdelerdir. Bunların başında Mecdîzâde Abdurrahman Kâmil Yetkin gelmektedir. Kendisi müderrislik ve müftülük görevinde bulunmuş ve değişik ilim dallarında eserler vermiştir. Ayrıca Millî Mücadelenin manevi mimarlarından biri olmuştur. Oğulları Yetkin kardeşler de tefsir, fıkıh, ahlak, tasavvuf ve edebiyat gibi alanlarda eserler bırakmışlardır. Kendileri Arapça ve Farsçaya da hâkim olacak kadar iyi yetişmişler, vaaz ve konuşmalarıyla Amasya’nın son dönem dini, ilmi ve kültür hayatına önemli katkılar sağlamışlardır. Öte yandan kendileri Amasya’da ikâmet etseler de dönemin önde gelen kültür ve sanat adamları ile yakın alaka kurmuşlardır. Bu bakımdan söz konusu şahsiyetleri tanıtmanın ve henüz basılmamış bazı eserlerinin yayınlanmasının yararına inanmaktayız. Bu çalışma, Amasya’daki köklü Osmanlı ilim geleneğinin son temsilcisi olan Mecdizâdeleri ilmî ve edebî yönleriyle tanıtma amacı taşımaktadır.

Amasya has a deep-rooted history in terms of science, culture, and art. Especially in Ottoman Period, being Amasya a political center where the sultan’s sons grew in was effective on the development of the country in the way of socio-cultural as well. Within this framework, a good number of scientist and craftsmen rose from the ranks in Amasya. The country became an attraction environment for scientists at the same time. VIPs got settled in the city and conducted education activities. One of the well-established families who involved scientists for generations and migrated from Crimean to Amasya is Mecdîzâde. Mecdîzâde Abdurrahman Kâmil Yetkin is the primary one of them. He was a mudarris and mufti; wrote books in several disciplines. Moreover, he was one of the inward architectures of National struggle. His sons, Yetkin brothers wrote books in fields such as Hermeneutics, Fiqh, Ethics, Sufism, and Literature. They were trained to have full knowledge of Arabic and Persian; again, they significantly contributed to the religious, scientific and cultural life of Amasya by preaching. On the other hand, mush as they resided in Amasya, they got in touch with prominent men of culture and art from everywhere. In this respect, we believe in the benefit of introducing these people and conducing to be published some of their books that have not published as of yet. This study aimed to introduce Mecdizâde family who was the last representer of Ottoman science tradition in Amasya by scientific and literary aspects.